Feyenoord Forum » Algemeen Feyenoord Forum » Arne Slot
Schrijver
20-10-2021 13:11:21
Willykment
Fan van Feyenoord
Vak: -
Forumreacties: 4.442
Reg.: 30 januari 2014
Favoriete opstelling: 4-3-3
open/sluit de onderstaande quote:Marc Acardipane schreef op 20 oktober 2021 om 12:34:
open/sluit de onderstaande quote:In dat relaas gaat het al snel over Arne Slot. In de week van dit interview heeft de Feyenoord-oefenmeester op trainingscomplex 1908 een presentatie gegeven aan alle jeugdtrainers. Daarin heeft Slot zijn spelprincipes tot in detail toegelicht. In combinatie met een uitleg over hoe hij dat in de voorbereiding heeft opgebouwd richting zijn ploeg. Dat verhaal sluit naadloos aan op dat van Coolen en Stam. Eigenlijk doet Slot op de korte termijn wat zij op de lánge termijn willen faciliteren: voetbal spelen waar De Kuip enthousiast van wordt. Slot-voetbal als nieuwe norm voor de jeugd. Zodat dit bij de volgende trainer nog steeds zichtbaar is als het nieuwe Feyenoord-voetbal. Coolen en Stam willen een structuur neerleggen waardoor dit niet meer afhankelijk is van een individu dat een sleutelpositie bezet. ‘Dit is niet de visie van Koen Stam of Rini Coolen’, aldus Coolen. ‘Dit is gewoon de visie van Feyenoord. Dat is hoe een organisatie succesvol kan zijn. Met een gezamenlijke rode draad.’
'Zodra je heel helder hebt hoe je straks in De Kuip wil spelen, wordt het voor alle andere afdelingen ook helder wat dit voor hen betekent'
Stam vult aan: ‘Zodra je heel helder hebt hoe je straks in De Kuip wil spelen, wordt het voor alle andere afdelingen ook helder wat dit voor hen betekent. Dat is de kracht van wat er afgelopen zomer is gebeurd. Hoe wil je druk zetten? Hoe wil je opbouwen? Hoe wil je komen tot het creëren van kansen? Door de antwoorden op die vragen tot in detail te beschrijven, wordt voor iedereen duidelijk wat dit voor zijn rol betekent. Want je weet wat het eindplaatje is. De kaders zijn duidelijk en houvast helpt iedereen.’
Dat betekent niet dat de nieuwe visie in steen is gebeiteld. Medewerkers worden uitgenodigd mee te denken. In de dagelijkse praktijk wordt bijgestuurd, benadrukt Coolen. ‘Ik zie deze visie als een levend document, waaraan alle coaches en andere medewerkers van de voetbaltak blijvend kunnen bijdragen. Met wat er nu ligt, met dank aan heel veel mensen binnen de club, schetsen we de kaders die passen bij het hedendaagse topvoetbal en bij dat wat Feyenoord wil laten zien.’
VISIE
Geroutineerd loodsen Coolen en Stam ons door de presentatie met die kaders die ze afgelopen zomer al zestig keer hebben laten zien. Dat verhaal is opgebouwd als een piramide. Bovenaan staat de missie van Feyenoord. Daaruit blijkt dat het ambitieniveau voor de komende jaren serieus is.
• Opnieuw landskampioen worden met Feyenoord 1.
• Een uitdager worden van de Europese top.
• Het beste opleidingsprogramma hebben van Europa.
• Waarde creëren op het veld.
• Onze A-selectie voor 50 procent uit zelfopgeleide spelers laten bestaan in het seizoen 2026.
Het recente oefenduel met Atlético Madrid geldt daarbij intern als voorbeeld. Feyenoord wil niet dat internationale topclubs naar De Kuip komen met het idee dat het gemakkelijk gaat worden. De frustraties bij Atlético na de 2-1 nederlaag waren daarom een bevestiging. Dat het mogelijk is de top uit te dagen met voetbal op de hoogste intensiteit. In 2026 hoopt Feyenoord dat dit gebeurt met meer dan de drie zelfopgeleide spelers (Justin Bijlow, Tyrell Malacia en Orkun Kökcü) die deze keer werden opgesteld.
Na deze missie volgt in de piramide de visie op voetbal. Die is uitgewerkt in spelintenties en spelprincipes, gekoppeld aan zones op het veld waarin tijdens het verdedigen, aanvallen en omschakelen bepaald gedrag wordt verwacht. Die spelintenties en spelprincipes, die lijken op de wijze waarop Slot nu het eerste elftal van Feyenoord laat voetballen, moeten talenten kunnen dromen aan het eind van de opleiding. Voor jeugdtrainers is het daarom de taak die in iedere oefenvorm te laten terugkomen.
'De beste dingen moet je pikken van de absolute top. Wij hebben een analyse gemaakt van het hedendaagse topvoetbal en dat geprojecteerd op Feyenoord'
Om dit mogelijk te maken, staan al deze uitgangspunten voor de speelwijze tot in detail uitgewerkt. Over het druk zetten op de helft van de tegenstander valt bijvoorbeeld te lezen: ‘Wij dwingen de tegenpartij in eerste instantie naar de zijkanten (as dichthouden, geen bal door je rug) om ze vervolgens uit te nodigen om de bal naar de as te spelen. Hier willen wij de bal veroveren om vervolgens direct een mogelijkheid te creëren om te scoren. In het druk zetten zijn wij balgeoriënteerd. Dat betekent dat iedere speler positie kiest ten opzichte van de bal én zijn medespelers (zone) waarbij de ruimtes zo klein mogelijk gemaakt worden (overtal creëren rondom de bal). Druk zetten gebeurt altijd in sprint, net zo lang totdat wij de bal veroverd hebben.’
Zelfs de verschillende situaties waarin het aantrekkelijk is druk te zetten, staan keurig uitgewerkt in een opsomming:
• De bal is lang onderweg, waardoor de speler die de bal ontvangt weinig tijd en ruimte heeft om een keuze te maken.
• De speler die de bal ontvangt staat gesloten.
• De speler die de bal ontvangt krijgt een stuiterbal, waardoor hij tijd nodig heeft om de bal te controleren en minder tijd heeft om een keuze te maken.
• De speler die de bal ontvangt is een zwakke schakel bij de tegenstander.
Met animaties zijn verschillende manieren gevisualiseerd waarop dit spelprincipe kan worden uitgevoerd. Daarin hebben spelers en trainers veel vrijheid om te variëren. Om creatieve kruisbestuiving op gang te brengen, werken alle elftallen in een week aan hetzelfde thema. ‘Wij leven niet van zaterdag tot zaterdag’, duidt Stam. ‘De wedstrijd is bij ons een middel om spelers te ontwikkelen. Onze week loopt van donderdag tot en met dinsdag, want woensdag is de vrije dag. In die week staat steeds hetzelfde thema centraal.’
Elk elftal gaat dan op trainingen specifiek daarmee aan de slag. Zoals dit ook centraal staat in overleggen tussen trainers. Zelfs op de televisies op Varkenoord worden toepasselijke beelden getoond. Daarop schieten afwisselend jeugdelftallen van Feyenoord en internationale topteams voorbij die succesvol het thema van die week uitvoeren. Als bijvoorbeeld de opbouw op de eigen helft centraal staat, gaan in de groepsapp van de trainers beelden rond van Shakhtar Donetsk en Manchester City.
'Uiteindelijk gaat het erom dat we spelers opleiden die comfortabel zijn om dit te doen op het allerhoogste niveau'
Stam benadrukt dat Feyenoord sowieso niet heeft geprobeerd het wiel zelf opnieuw uit te vinden: ‘De beste dingen moet je pikken van de absolute top. Wij hebben een analyse gemaakt van het hedendaagse topvoetbal en dat geprojecteerd op Feyenoord. Daar komen onze spelintenties en spelprincipes uit voort. Die moeten we iedere training en wedstrijd ten uitvoer brengen. Dat gaat vast een keer mis en dan verliezen we een wedstrijd. Uiteindelijk gaat het erom dat we spelers opleiden die comfortabel zijn om dit te doen op het allerhoogste niveau.’
Na deze visie op voetbal volgt in de piramide de visie op spelers. Daar komen per positie profielen met basistaken uit voort. Die zijn leidend voor de scouting en opleiding. Het huidige eerste elftal van Feyenoord is daarvoor de benchmark. Dat wordt stapsgewijs naar beneden uitgewerkt. Stel dat Malacia in De Kuip elke wedstrijd meer dan twaalf kilometer loopt, dan proberen Coolen en Stam een antwoord te vinden op de vraag wat dat betekent voor de linksback van Onder-21, Onder-18 en ga zo maar door. Zoals ook wordt gekeken naar de positionele invulling van die positie. ‘Wij kunnen geen backs meer opleiden die alleen maar op de backpositie kunnen spelen’, legt Stam uit. ‘Wij willen backs opleiden die net als Malacia op het middenveld kunnen spelen. Of zelfs hoog tussen de linies. Omdat dit straks ook in De Kuip wordt gevraagd.’
Het visiedocument probeert zo een concreet antwoord te formuleren op de vraag wat een Feyenoord-speler is. Bovenaan staat: het spel begrijpen en eigen keuzes kunnen maken. Trainers worden aangemoedigd spelers te bevragen, zelf te laten nadenken en in continu veranderende wedstrijdsituaties te brengen om oplossingen te gaan zoeken. Feyenoord gelooft niet in het pamperen van talent, leggen Coolen en Stam uit. Ze geven het hypothetische voorbeeld van een buitenspeler uit de jeugd die consequent de kantjes eraf loopt in het defensieve werk. Door zijn individuele klasse helpt hij jeugdtrainers desondanks om wedstrijden te winnen. De nieuwe kaders moeten ervoor zorgen dat dit soort gedrag niet meer wordt geaccepteerd. ‘Want dan ga je het uiteindelijk niet redden in Feyenoord 1. Daar zullen de coaches zeggen dat ze zulke spelers niet nodig hebben’, benadrukt Coolen. ‘Misschien kwam je daar vroeger nog mee weg, tegenwoordig kan dat niet meer. Je kan niets meer laten lopen.’
SCHOOLVOORBEELD
Intrinsieke motivatie is een ander sleutelbegrip dat terugkeert. Daarbij helpt het dat met Robin van Persie een schoolvoorbeeld van dat concept bij de club rondloopt. In zijn beginperiode bij Arsenal vroeg de huidige specialistentrainer aan zijn ploeggenoot Sol Campbell hoe het was tegen hem te spelen. De Engelse mandekker legde uit dat dit gemakkelijk was, omdat Van Persie destijds alleen maar in zijn voeten aangespeeld wilde worden. Campbell kon steeds Van Persie én de bal zien. Die conversatie was voor de topscorer aller tijden van Oranje een startsein anders te gaan lopen. Weg van de bal en in de rug van zijn directe tegenstander. Dat was de sleutel voor zijn latere productiviteit. Een spectaculaire ontwikkeling die startte vanuit de linkspoot zelf, in plaats van een trainer die hem dat opdroeg.
Feyenoord probeert structuren vorm te geven om dergelijk gedrag bij talenten te stimuleren. Voor een nummer 10 is bijvoorbeeld een basistaak diepgaan zonder bal. Coolen: ‘Een speler uit de Onder-15 kan daarop minimaal 50 punten scoren, wat staat voor 0. Maximaal kan de speler 60 scoren, wat staat voor 10 in die leeftijdscategorie, maar tegelijkertijd aangeeft dat er nog een weg te gaan is richting 100. Om dus uiteindelijk de groeimindset te waarborgen.’
Feyenoord zoekt naar meerdere manieren om ontwikkeling en potentie objectief vast te leggen. In de presentatie wordt bijvoorbeeld gesproken over cognitieve testen van Brainsfirst, dat ook diensten verleent aan de opleidingen van AZ en PSV. Dat bedrijf meet bij jeugdspelers aandachtsnelheid, snelheid van informatievoorziening en werkgeheugencapaciteit, omdat deze breinfactoren een samenhang vertonen met de kans om profvoetballer te worden. Feyenoord werkt daarnaast aan het ontwikkelen van fysieke parameters en action type (een middel om persoonlijke drijfveren en handelingsvoorkeuren in een model te vatten) per positie. Dat wordt meegenomen in de beoordeling van individuele spelers. Een cognitieve test is een hulpmiddel, maar uiteindelijk gaat het erom of een speler in staat is op het veld de juiste keuzes te maken.
Stam: ‘Er zijn inderdaad mensen die cognitief heel goed zijn, maar gewoon niet kunnen voetballen. Dus zien wij het vooral als een belangrijk hulpmiddel. Maar mijn eigen ervaring is, en dat blijkt ook uit onderzoeken, dat alle spelers die op de deur kloppen van internationaal topniveau hier heel goed op scoren. Daar zaten geen spelers bij die cognitief heel zwak zijn.’
Coolen: ‘Dit heeft ook niets te maken met schoolcapaciteiten. Deze test gaat puur om het verwerken en verwerven van informatie. Aangezien voetbal steeds sneller en complexer wordt, is dat heel belangrijk.’
In hoeverre vrezen jullie voor het risico dat met deze gedetailleerde spelersprofielen te eenzijdig wordt opgeleid en gescout?
Stam: ‘Daarom doen we nog verder onderzoek naar de objectieve data. Wellicht zijn er op internationaal topniveau toch uitzonderingen die fysiek en technisch dusdanig onderscheidend zijn dat zij hun cognitieve zwakheden kunnen compenseren. Dat zou voor ons interessante informatie zijn.’
In jullie spelersprofielen zoeken jullie naar een nummer 10 als Guus Til. Waarbij de nadruk ligt op het maken van loopacties, creëren van kansen en druk zetten. Kevin De Bruyne is een heel ander type op die plek. Komt hij de opleiding nog in?
Coolen: ‘Die creëert kansen op een andere manier die bij het spel van Feyenoord zouden passen. Het is niet zo dat door de naam van een speler een kruis gaat als hij minder scoort op specifieke vaardigheden. Het gaat erom dat je als nummer 10 van Feyenoord uitblinkt in druk zetten, kansen creëert en doelpunten maakt. Hoe je dat doet, kun je op verschillende manieren invullen.’
BRUG BOUWEN
Een ander focuspunt bij Feyenoord is het optimaliseren van de sprong van bovenbouw naar het eerste elftal. In dit laatste stadium is een groot risico op spelers die tussen wal en schip vallen. Bijvoorbeeld doordat ze nauwelijks wedstrijden spelen of hun individuele ontwikkeling nauwelijks wordt gemonitord omdat ze voor verschillende elftallen actief zijn en niemand zich écht verantwoordelijk voelt. Coolen spreekt over ‘een brug bouwen’. Zodat minder talent verloren gaat in dit laatste cruciale stadium. Hij put daarbij inspiratie uit Fred Rutten, met wie hij samenwerkte bij FC Twente en Al-Shabab. Rutten oogstte bij diverse clubs lof met zijn vermogen talent te ontwikkelen bij het eerste elftal. Coolen gooit bij Feyenoord in zijn geest verschillende vraagstukken op tafel over de laatste fase van de opleiding. ‘Wanneer gaan ze door? Wat is dan hun individuele programma? Hoeveel wedstrijden spelen ze? Wat is hun ontwikkelingsplan? Met dat soort vragen ben ik mijn hele carrière bezig geweest, vanuit verschillende rollen.’
Met vaste overlegmomenten en speciale trainingsgroepen voor toptalenten hoopt Feyenoord dit proces beter te faciliteren. De persoonlijke ontwikkelplannen spelen daarin een belangrijke rol. Wanneer een jeugdspeler gaat meetrainen bij het eerste elftal, zijn Slot en zijn assistenten op de hoogte van zijn ontwikkelplan. Daar kunnen ze dan aan refereren om dit extra te stimuleren. Bovendien komen zij zo niet voor negatieve verrassingen te staan, doordat ze vooraf al weten op welke onderdelen een jonge voetballer nog tekortschiet. Toen Stam onlangs de trainerskamer binnenliep, zag hij de doorgestroomde Lennard Hartjes en Antoni Milambo bezig met het kijken van beelden. Samen met coaches van het eerste elftal. Dat is het ideaalbeeld. Dat ontwikkeling niet stopt zodra een speler zijn eerste stappen in De Kuip zet. Vanuit dezelfde gedachte wordt wekelijks besproken aan welk team voetballers beschikbaar worden gesteld. ‘Voor de individuele ontwikkeling is het beter te spelen in Feyenoord Onder-18 in plaats van op de bank te zitten bij Feyenoord Onder-21. Dat vraagt om maatwerk’, zegt Coolen.
SPANNINGSVELD
Met Feyenoord Onder-21 is het elftal genoemd waarbij de nieuwe koers zorgt voor een spanningsveld. De Rotterdammers willen dolgraag met het beloftenelftal richting de Keuken Kampioen Divisie. Gegeven die ambitie is het pijnlijk dat het team van Sipke Hulshoff vier van de eerste vijf wedstrijden verloor en stijf onderaan stond. ‘We zitten daar niet in de ideale situatie’, erkent Coolen, die vorig jaar met Stam als zijn rechterhand deze ploeg nog onder zijn hoede had. ‘Het is wel uit te leggen, maar die argumenten mogen nooit gebruikt worden als excuus.’
'Rotterdam is een geweldige kweekvijver. Dus het niveau van onze lichtingen moet gewoon omhoog'
Coolen weet uit ervaring hoe ingewikkeld het werken voor Hulshoff is. Slot heeft vanwege zijn krappe selectie veel spelers nodig bij het eerste. Dat is precies de doorstroming die Feyenoord beoogt, maar het gevolg is wel dat Hulshoff zijn groep zelden bij elkaar heeft in de samenstelling waarin hij wedstrijden speelt. Zoals het voor de uitslagen ook niet bevorderlijk is dat enkele tieners vervroegd zijn doorgeschoven. Toch benadrukt Coolen dat de resultaten beter moeten. Allereerst in de tweede seizoenshelft, maar vooral op de lange termijn. ‘Rotterdam is een geweldige kweekvijver. Dus het niveau van onze lichtingen moet gewoon omhoog’, stelt Stam.
Hoe en wanneer gaat de supporter resultaat zien van deze veranderingen?
Coolen: ‘Het resultaat ga je niet direct zien. De kinderen die het hele programma gaan doorlopen, spelen hier nog niet eens. Maar de fan ziet natuurlijk wel Arne Slot die bij het eerste elftal met die visie werkt. Daar wordt die speelstijl, met veel dominantie en hoge druk, wekelijks in de praktijk gebracht.’
Stam: ‘Wat je wél ziet als je naar Varkenoord kijkt – of het nu de vrouwen-, beloftenploeg of de Onder-14 is: los van het resultaat zijn het altijd de spelintenties en spelprincipes die worden nagestreefd. Dat proces zie je al.’
Feyenoord zet nu met het eerste elftal stappen vooruit. Bij Ajax is de laatste jaren het niveau gestegen door te investeren in kwaliteitsspelers. De sprong voor jeugdvoetballers naar het eerste wordt dan lastiger. Is dat een risico voor Feyenoord?
Coolen: ‘Je móét gewoon mee als opleiding. Richting het niveau waar het eerste elftal naartoe gaat. Anders wordt het gat steeds groter. Ten opzichte van Ajax zijn wij veel meer verplicht om op te leiden. Omdat wij minder makkelijk kunnen kopen.’
'Ik geloof er écht heilig in dat met dit topsportprogramma een opgeleide speler van Feyenoord straks een streepje voor heeft op een gescoute speler'
Stam: ‘Ik geloof er écht heilig in dat met dit topsportprogramma een opgeleide speler van Feyenoord straks een streepje voor heeft op een gescoute speler van Feyenoord. Doordat het basisniveau dat hier is opgedaan hoger is dan bij Molde waar we nu kopen. Als jij wordt opgeleid door dit programma, dan ben je écht een versterking voor het eerste elftal. Breedteaankopen moeten niet meer nodig zijn. Het resultaat moet zijn dat we alleen nog directe versterkingen van buiten halen voor het geval dat we op die positie toevallig in die lichting niemand beschikbaar hebben.’
Is dat realistisch?
Stam: ‘Ik geloof heilig in opleiden. Als je de juiste spelers in huis haalt – niet diegenen die nu de besten zijn, maar die met de beste potentie – en ze het juiste programma biedt, dan ben ik ervan overtuigd dat dit resultaat gaat hebben.’
Coolen: ‘Het gaat ook om het bieden van kansen. Die situatie hebben wij hier. Dat het perspectief aanwezig is om door te breken, want wij kunnen geen spelers kopen van vijftien miljoen. Dan gaan ze echt wel boven komen drijven.’
'Jongens moeten het gevoel krijgen dat ze hier willen zijn, omdat ze hier de beste versie van zichzelf kunnen worden'
Vrezen jullie geen situaties zoals met Joshua Zirkzee? Dat jullie investeren in talent met jullie programma en ze daarna op zestienjarige leeftijd overstappen naar het buitenland. Dat is de afgelopen jaren vaak gebeurd bij Feyenoord.
Stam: ‘Zodra wij kunnen aantonen dat wij het beste programma hebben, dan kunnen we richting dit soort spelers inzichtelijk maken waar ze nu staan en wat we willen verbeteren om hen over een paar jaar op het hoogste niveau te krijgen. Dan zegt zo’n jongen toch ook wat sneller: Weet je wat? Ik blijf lekker hier. Dan worden er straks nog steeds tien gevraagd, maar blijven er acht. Bied je geen goed programma, dan vertrekken acht van de tien. Jongens moeten het gevoel krijgen dat ze hier willen zijn, omdat ze hier de beste versie van zichzelf kunnen worden.’
Verkeerde topic denk ik, maar prima verhaal. Lijkt me een uitstekend uitgangspunt voor de toekomst van Feyenoord. Maar nu moet je wel zorgen dat de visie wordt vertaald naar beter opleiden. Bij sommige jeugdtrainers en scouts vraag ik me af of ze wel goed genoeg zijn voor het beoogde niveau.
+1/-0 
Schrijver
20-10-2021 14:32:03
Marc Acardipane
Fan van Feyenoord
Vak: -
Forumreacties: 10.434
Reg.: 9 oktober 2019
Favoriete opstelling: 4-3-3
open/sluit de onderstaande quote:Willykment schreef op 20 oktober 2021 om 13:11:
open/sluit de onderstaande quote:Marc Acardipane schreef op 20 oktober 2021 om 12:34:
open/sluit de onderstaande quote:In dat relaas gaat het al snel over Arne Slot. In de week van dit interview heeft de Feyenoord-oefenmeester op trainingscomplex 1908 een presentatie gegeven aan alle jeugdtrainers. Daarin heeft Slot zijn spelprincipes tot in detail toegelicht. In combinatie met een uitleg over hoe hij dat in de voorbereiding heeft opgebouwd richting zijn ploeg. Dat verhaal sluit naadloos aan op dat van Coolen en Stam. Eigenlijk doet Slot op de korte termijn wat zij op de lánge termijn willen faciliteren: voetbal spelen waar De Kuip enthousiast van wordt. Slot-voetbal als nieuwe norm voor de jeugd. Zodat dit bij de volgende trainer nog steeds zichtbaar is als het nieuwe Feyenoord-voetbal. Coolen en Stam willen een structuur neerleggen waardoor dit niet meer afhankelijk is van een individu dat een sleutelpositie bezet. ‘Dit is niet de visie van Koen Stam of Rini Coolen’, aldus Coolen. ‘Dit is gewoon de visie van Feyenoord. Dat is hoe een organisatie succesvol kan zijn. Met een gezamenlijke rode draad.’
'Zodra je heel helder hebt hoe je straks in De Kuip wil spelen, wordt het voor alle andere afdelingen ook helder wat dit voor hen betekent'
Stam vult aan: ‘Zodra je heel helder hebt hoe je straks in De Kuip wil spelen, wordt het voor alle andere afdelingen ook helder wat dit voor hen betekent. Dat is de kracht van wat er afgelopen zomer is gebeurd. Hoe wil je druk zetten? Hoe wil je opbouwen? Hoe wil je komen tot het creëren van kansen? Door de antwoorden op die vragen tot in detail te beschrijven, wordt voor iedereen duidelijk wat dit voor zijn rol betekent. Want je weet wat het eindplaatje is. De kaders zijn duidelijk en houvast helpt iedereen.’
Dat betekent niet dat de nieuwe visie in steen is gebeiteld. Medewerkers worden uitgenodigd mee te denken. In de dagelijkse praktijk wordt bijgestuurd, benadrukt Coolen. ‘Ik zie deze visie als een levend document, waaraan alle coaches en andere medewerkers van de voetbaltak blijvend kunnen bijdragen. Met wat er nu ligt, met dank aan heel veel mensen binnen de club, schetsen we de kaders die passen bij het hedendaagse topvoetbal en bij dat wat Feyenoord wil laten zien.’
VISIE
Geroutineerd loodsen Coolen en Stam ons door de presentatie met die kaders die ze afgelopen zomer al zestig keer hebben laten zien. Dat verhaal is opgebouwd als een piramide. Bovenaan staat de missie van Feyenoord. Daaruit blijkt dat het ambitieniveau voor de komende jaren serieus is.
• Opnieuw landskampioen worden met Feyenoord 1.
• Een uitdager worden van de Europese top.
• Het beste opleidingsprogramma hebben van Europa.
• Waarde creëren op het veld.
• Onze A-selectie voor 50 procent uit zelfopgeleide spelers laten bestaan in het seizoen 2026.
Het recente oefenduel met Atlético Madrid geldt daarbij intern als voorbeeld. Feyenoord wil niet dat internationale topclubs naar De Kuip komen met het idee dat het gemakkelijk gaat worden. De frustraties bij Atlético na de 2-1 nederlaag waren daarom een bevestiging. Dat het mogelijk is de top uit te dagen met voetbal op de hoogste intensiteit. In 2026 hoopt Feyenoord dat dit gebeurt met meer dan de drie zelfopgeleide spelers (Justin Bijlow, Tyrell Malacia en Orkun Kökcü) die deze keer werden opgesteld.
Na deze missie volgt in de piramide de visie op voetbal. Die is uitgewerkt in spelintenties en spelprincipes, gekoppeld aan zones op het veld waarin tijdens het verdedigen, aanvallen en omschakelen bepaald gedrag wordt verwacht. Die spelintenties en spelprincipes, die lijken op de wijze waarop Slot nu het eerste elftal van Feyenoord laat voetballen, moeten talenten kunnen dromen aan het eind van de opleiding. Voor jeugdtrainers is het daarom de taak die in iedere oefenvorm te laten terugkomen.
'De beste dingen moet je pikken van de absolute top. Wij hebben een analyse gemaakt van het hedendaagse topvoetbal en dat geprojecteerd op Feyenoord'
Om dit mogelijk te maken, staan al deze uitgangspunten voor de speelwijze tot in detail uitgewerkt. Over het druk zetten op de helft van de tegenstander valt bijvoorbeeld te lezen: ‘Wij dwingen de tegenpartij in eerste instantie naar de zijkanten (as dichthouden, geen bal door je rug) om ze vervolgens uit te nodigen om de bal naar de as te spelen. Hier willen wij de bal veroveren om vervolgens direct een mogelijkheid te creëren om te scoren. In het druk zetten zijn wij balgeoriënteerd. Dat betekent dat iedere speler positie kiest ten opzichte van de bal én zijn medespelers (zone) waarbij de ruimtes zo klein mogelijk gemaakt worden (overtal creëren rondom de bal). Druk zetten gebeurt altijd in sprint, net zo lang totdat wij de bal veroverd hebben.’
Zelfs de verschillende situaties waarin het aantrekkelijk is druk te zetten, staan keurig uitgewerkt in een opsomming:
• De bal is lang onderweg, waardoor de speler die de bal ontvangt weinig tijd en ruimte heeft om een keuze te maken.
• De speler die de bal ontvangt staat gesloten.
• De speler die de bal ontvangt krijgt een stuiterbal, waardoor hij tijd nodig heeft om de bal te controleren en minder tijd heeft om een keuze te maken.
• De speler die de bal ontvangt is een zwakke schakel bij de tegenstander.
Met animaties zijn verschillende manieren gevisualiseerd waarop dit spelprincipe kan worden uitgevoerd. Daarin hebben spelers en trainers veel vrijheid om te variëren. Om creatieve kruisbestuiving op gang te brengen, werken alle elftallen in een week aan hetzelfde thema. ‘Wij leven niet van zaterdag tot zaterdag’, duidt Stam. ‘De wedstrijd is bij ons een middel om spelers te ontwikkelen. Onze week loopt van donderdag tot en met dinsdag, want woensdag is de vrije dag. In die week staat steeds hetzelfde thema centraal.’
Elk elftal gaat dan op trainingen specifiek daarmee aan de slag. Zoals dit ook centraal staat in overleggen tussen trainers. Zelfs op de televisies op Varkenoord worden toepasselijke beelden getoond. Daarop schieten afwisselend jeugdelftallen van Feyenoord en internationale topteams voorbij die succesvol het thema van die week uitvoeren. Als bijvoorbeeld de opbouw op de eigen helft centraal staat, gaan in de groepsapp van de trainers beelden rond van Shakhtar Donetsk en Manchester City.
'Uiteindelijk gaat het erom dat we spelers opleiden die comfortabel zijn om dit te doen op het allerhoogste niveau'
Stam benadrukt dat Feyenoord sowieso niet heeft geprobeerd het wiel zelf opnieuw uit te vinden: ‘De beste dingen moet je pikken van de absolute top. Wij hebben een analyse gemaakt van het hedendaagse topvoetbal en dat geprojecteerd op Feyenoord. Daar komen onze spelintenties en spelprincipes uit voort. Die moeten we iedere training en wedstrijd ten uitvoer brengen. Dat gaat vast een keer mis en dan verliezen we een wedstrijd. Uiteindelijk gaat het erom dat we spelers opleiden die comfortabel zijn om dit te doen op het allerhoogste niveau.’
Na deze visie op voetbal volgt in de piramide de visie op spelers. Daar komen per positie profielen met basistaken uit voort. Die zijn leidend voor de scouting en opleiding. Het huidige eerste elftal van Feyenoord is daarvoor de benchmark. Dat wordt stapsgewijs naar beneden uitgewerkt. Stel dat Malacia in De Kuip elke wedstrijd meer dan twaalf kilometer loopt, dan proberen Coolen en Stam een antwoord te vinden op de vraag wat dat betekent voor de linksback van Onder-21, Onder-18 en ga zo maar door. Zoals ook wordt gekeken naar de positionele invulling van die positie. ‘Wij kunnen geen backs meer opleiden die alleen maar op de backpositie kunnen spelen’, legt Stam uit. ‘Wij willen backs opleiden die net als Malacia op het middenveld kunnen spelen. Of zelfs hoog tussen de linies. Omdat dit straks ook in De Kuip wordt gevraagd.’
Het visiedocument probeert zo een concreet antwoord te formuleren op de vraag wat een Feyenoord-speler is. Bovenaan staat: het spel begrijpen en eigen keuzes kunnen maken. Trainers worden aangemoedigd spelers te bevragen, zelf te laten nadenken en in continu veranderende wedstrijdsituaties te brengen om oplossingen te gaan zoeken. Feyenoord gelooft niet in het pamperen van talent, leggen Coolen en Stam uit. Ze geven het hypothetische voorbeeld van een buitenspeler uit de jeugd die consequent de kantjes eraf loopt in het defensieve werk. Door zijn individuele klasse helpt hij jeugdtrainers desondanks om wedstrijden te winnen. De nieuwe kaders moeten ervoor zorgen dat dit soort gedrag niet meer wordt geaccepteerd. ‘Want dan ga je het uiteindelijk niet redden in Feyenoord 1. Daar zullen de coaches zeggen dat ze zulke spelers niet nodig hebben’, benadrukt Coolen. ‘Misschien kwam je daar vroeger nog mee weg, tegenwoordig kan dat niet meer. Je kan niets meer laten lopen.’
SCHOOLVOORBEELD
Intrinsieke motivatie is een ander sleutelbegrip dat terugkeert. Daarbij helpt het dat met Robin van Persie een schoolvoorbeeld van dat concept bij de club rondloopt. In zijn beginperiode bij Arsenal vroeg de huidige specialistentrainer aan zijn ploeggenoot Sol Campbell hoe het was tegen hem te spelen. De Engelse mandekker legde uit dat dit gemakkelijk was, omdat Van Persie destijds alleen maar in zijn voeten aangespeeld wilde worden. Campbell kon steeds Van Persie én de bal zien. Die conversatie was voor de topscorer aller tijden van Oranje een startsein anders te gaan lopen. Weg van de bal en in de rug van zijn directe tegenstander. Dat was de sleutel voor zijn latere productiviteit. Een spectaculaire ontwikkeling die startte vanuit de linkspoot zelf, in plaats van een trainer die hem dat opdroeg.
Feyenoord probeert structuren vorm te geven om dergelijk gedrag bij talenten te stimuleren. Voor een nummer 10 is bijvoorbeeld een basistaak diepgaan zonder bal. Coolen: ‘Een speler uit de Onder-15 kan daarop minimaal 50 punten scoren, wat staat voor 0. Maximaal kan de speler 60 scoren, wat staat voor 10 in die leeftijdscategorie, maar tegelijkertijd aangeeft dat er nog een weg te gaan is richting 100. Om dus uiteindelijk de groeimindset te waarborgen.’
Feyenoord zoekt naar meerdere manieren om ontwikkeling en potentie objectief vast te leggen. In de presentatie wordt bijvoorbeeld gesproken over cognitieve testen van Brainsfirst, dat ook diensten verleent aan de opleidingen van AZ en PSV. Dat bedrijf meet bij jeugdspelers aandachtsnelheid, snelheid van informatievoorziening en werkgeheugencapaciteit, omdat deze breinfactoren een samenhang vertonen met de kans om profvoetballer te worden. Feyenoord werkt daarnaast aan het ontwikkelen van fysieke parameters en action type (een middel om persoonlijke drijfveren en handelingsvoorkeuren in een model te vatten) per positie. Dat wordt meegenomen in de beoordeling van individuele spelers. Een cognitieve test is een hulpmiddel, maar uiteindelijk gaat het erom of een speler in staat is op het veld de juiste keuzes te maken.
Stam: ‘Er zijn inderdaad mensen die cognitief heel goed zijn, maar gewoon niet kunnen voetballen. Dus zien wij het vooral als een belangrijk hulpmiddel. Maar mijn eigen ervaring is, en dat blijkt ook uit onderzoeken, dat alle spelers die op de deur kloppen van internationaal topniveau hier heel goed op scoren. Daar zaten geen spelers bij die cognitief heel zwak zijn.’
Coolen: ‘Dit heeft ook niets te maken met schoolcapaciteiten. Deze test gaat puur om het verwerken en verwerven van informatie. Aangezien voetbal steeds sneller en complexer wordt, is dat heel belangrijk.’
In hoeverre vrezen jullie voor het risico dat met deze gedetailleerde spelersprofielen te eenzijdig wordt opgeleid en gescout?
Stam: ‘Daarom doen we nog verder onderzoek naar de objectieve data. Wellicht zijn er op internationaal topniveau toch uitzonderingen die fysiek en technisch dusdanig onderscheidend zijn dat zij hun cognitieve zwakheden kunnen compenseren. Dat zou voor ons interessante informatie zijn.’
In jullie spelersprofielen zoeken jullie naar een nummer 10 als Guus Til. Waarbij de nadruk ligt op het maken van loopacties, creëren van kansen en druk zetten. Kevin De Bruyne is een heel ander type op die plek. Komt hij de opleiding nog in?
Coolen: ‘Die creëert kansen op een andere manier die bij het spel van Feyenoord zouden passen. Het is niet zo dat door de naam van een speler een kruis gaat als hij minder scoort op specifieke vaardigheden. Het gaat erom dat je als nummer 10 van Feyenoord uitblinkt in druk zetten, kansen creëert en doelpunten maakt. Hoe je dat doet, kun je op verschillende manieren invullen.’
BRUG BOUWEN
Een ander focuspunt bij Feyenoord is het optimaliseren van de sprong van bovenbouw naar het eerste elftal. In dit laatste stadium is een groot risico op spelers die tussen wal en schip vallen. Bijvoorbeeld doordat ze nauwelijks wedstrijden spelen of hun individuele ontwikkeling nauwelijks wordt gemonitord omdat ze voor verschillende elftallen actief zijn en niemand zich écht verantwoordelijk voelt. Coolen spreekt over ‘een brug bouwen’. Zodat minder talent verloren gaat in dit laatste cruciale stadium. Hij put daarbij inspiratie uit Fred Rutten, met wie hij samenwerkte bij FC Twente en Al-Shabab. Rutten oogstte bij diverse clubs lof met zijn vermogen talent te ontwikkelen bij het eerste elftal. Coolen gooit bij Feyenoord in zijn geest verschillende vraagstukken op tafel over de laatste fase van de opleiding. ‘Wanneer gaan ze door? Wat is dan hun individuele programma? Hoeveel wedstrijden spelen ze? Wat is hun ontwikkelingsplan? Met dat soort vragen ben ik mijn hele carrière bezig geweest, vanuit verschillende rollen.’
Met vaste overlegmomenten en speciale trainingsgroepen voor toptalenten hoopt Feyenoord dit proces beter te faciliteren. De persoonlijke ontwikkelplannen spelen daarin een belangrijke rol. Wanneer een jeugdspeler gaat meetrainen bij het eerste elftal, zijn Slot en zijn assistenten op de hoogte van zijn ontwikkelplan. Daar kunnen ze dan aan refereren om dit extra te stimuleren. Bovendien komen zij zo niet voor negatieve verrassingen te staan, doordat ze vooraf al weten op welke onderdelen een jonge voetballer nog tekortschiet. Toen Stam onlangs de trainerskamer binnenliep, zag hij de doorgestroomde Lennard Hartjes en Antoni Milambo bezig met het kijken van beelden. Samen met coaches van het eerste elftal. Dat is het ideaalbeeld. Dat ontwikkeling niet stopt zodra een speler zijn eerste stappen in De Kuip zet. Vanuit dezelfde gedachte wordt wekelijks besproken aan welk team voetballers beschikbaar worden gesteld. ‘Voor de individuele ontwikkeling is het beter te spelen in Feyenoord Onder-18 in plaats van op de bank te zitten bij Feyenoord Onder-21. Dat vraagt om maatwerk’, zegt Coolen.
SPANNINGSVELD
Met Feyenoord Onder-21 is het elftal genoemd waarbij de nieuwe koers zorgt voor een spanningsveld. De Rotterdammers willen dolgraag met het beloftenelftal richting de Keuken Kampioen Divisie. Gegeven die ambitie is het pijnlijk dat het team van Sipke Hulshoff vier van de eerste vijf wedstrijden verloor en stijf onderaan stond. ‘We zitten daar niet in de ideale situatie’, erkent Coolen, die vorig jaar met Stam als zijn rechterhand deze ploeg nog onder zijn hoede had. ‘Het is wel uit te leggen, maar die argumenten mogen nooit gebruikt worden als excuus.’
'Rotterdam is een geweldige kweekvijver. Dus het niveau van onze lichtingen moet gewoon omhoog'
Coolen weet uit ervaring hoe ingewikkeld het werken voor Hulshoff is. Slot heeft vanwege zijn krappe selectie veel spelers nodig bij het eerste. Dat is precies de doorstroming die Feyenoord beoogt, maar het gevolg is wel dat Hulshoff zijn groep zelden bij elkaar heeft in de samenstelling waarin hij wedstrijden speelt. Zoals het voor de uitslagen ook niet bevorderlijk is dat enkele tieners vervroegd zijn doorgeschoven. Toch benadrukt Coolen dat de resultaten beter moeten. Allereerst in de tweede seizoenshelft, maar vooral op de lange termijn. ‘Rotterdam is een geweldige kweekvijver. Dus het niveau van onze lichtingen moet gewoon omhoog’, stelt Stam.
Hoe en wanneer gaat de supporter resultaat zien van deze veranderingen?
Coolen: ‘Het resultaat ga je niet direct zien. De kinderen die het hele programma gaan doorlopen, spelen hier nog niet eens. Maar de fan ziet natuurlijk wel Arne Slot die bij het eerste elftal met die visie werkt. Daar wordt die speelstijl, met veel dominantie en hoge druk, wekelijks in de praktijk gebracht.’
Stam: ‘Wat je wél ziet als je naar Varkenoord kijkt – of het nu de vrouwen-, beloftenploeg of de Onder-14 is: los van het resultaat zijn het altijd de spelintenties en spelprincipes die worden nagestreefd. Dat proces zie je al.’
Feyenoord zet nu met het eerste elftal stappen vooruit. Bij Ajax is de laatste jaren het niveau gestegen door te investeren in kwaliteitsspelers. De sprong voor jeugdvoetballers naar het eerste wordt dan lastiger. Is dat een risico voor Feyenoord?
Coolen: ‘Je móét gewoon mee als opleiding. Richting het niveau waar het eerste elftal naartoe gaat. Anders wordt het gat steeds groter. Ten opzichte van Ajax zijn wij veel meer verplicht om op te leiden. Omdat wij minder makkelijk kunnen kopen.’
'Ik geloof er écht heilig in dat met dit topsportprogramma een opgeleide speler van Feyenoord straks een streepje voor heeft op een gescoute speler'
Stam: ‘Ik geloof er écht heilig in dat met dit topsportprogramma een opgeleide speler van Feyenoord straks een streepje voor heeft op een gescoute speler van Feyenoord. Doordat het basisniveau dat hier is opgedaan hoger is dan bij Molde waar we nu kopen. Als jij wordt opgeleid door dit programma, dan ben je écht een versterking voor het eerste elftal. Breedteaankopen moeten niet meer nodig zijn. Het resultaat moet zijn dat we alleen nog directe versterkingen van buiten halen voor het geval dat we op die positie toevallig in die lichting niemand beschikbaar hebben.’
Is dat realistisch?
Stam: ‘Ik geloof heilig in opleiden. Als je de juiste spelers in huis haalt – niet diegenen die nu de besten zijn, maar die met de beste potentie – en ze het juiste programma biedt, dan ben ik ervan overtuigd dat dit resultaat gaat hebben.’
Coolen: ‘Het gaat ook om het bieden van kansen. Die situatie hebben wij hier. Dat het perspectief aanwezig is om door te breken, want wij kunnen geen spelers kopen van vijftien miljoen. Dan gaan ze echt wel boven komen drijven.’
'Jongens moeten het gevoel krijgen dat ze hier willen zijn, omdat ze hier de beste versie van zichzelf kunnen worden'
Vrezen jullie geen situaties zoals met Joshua Zirkzee? Dat jullie investeren in talent met jullie programma en ze daarna op zestienjarige leeftijd overstappen naar het buitenland. Dat is de afgelopen jaren vaak gebeurd bij Feyenoord.
Stam: ‘Zodra wij kunnen aantonen dat wij het beste programma hebben, dan kunnen we richting dit soort spelers inzichtelijk maken waar ze nu staan en wat we willen verbeteren om hen over een paar jaar op het hoogste niveau te krijgen. Dan zegt zo’n jongen toch ook wat sneller: Weet je wat? Ik blijf lekker hier. Dan worden er straks nog steeds tien gevraagd, maar blijven er acht. Bied je geen goed programma, dan vertrekken acht van de tien. Jongens moeten het gevoel krijgen dat ze hier willen zijn, omdat ze hier de beste versie van zichzelf kunnen worden.’
Verkeerde topic denk ik, maar prima verhaal. Lijkt me een uitstekend uitgangspunt voor de toekomst van Feyenoord. Maar nu moet je wel zorgen dat de visie wordt vertaald naar beter opleiden. Bij sommige jeugdtrainers en scouts vraag ik me af of ze wel goed genoeg zijn voor het beoogde niveau.
Het is wel Slot die deze ommekeer teweeg brengt in de hele organisatie. Hij houdt zich veel meer bezig met de hele club daarom zitten 'zijn' mensen als Pusic, Stam en Hulshoff nu op die posities.
+1/-0 Schrijver
20-10-2021 14:56:25
Vak: -
Forumreacties: 1.326
Reg.: 12 september 2004
Favoriete opstelling: geen
open/sluit de onderstaande quote:Marc Acardipane schreef op 20 oktober 2021 om 14:32:
open/sluit de onderstaande quote:Willykment schreef op 20 oktober 2021 om 13:11:
open/sluit de onderstaande quote:Marc Acardipane schreef op 20 oktober 2021 om 12:34:
open/sluit de onderstaande quote:In dat relaas gaat het al snel over Arne Slot. In de week van dit interview heeft de Feyenoord-oefenmeester op trainingscomplex 1908 een presentatie gegeven aan alle jeugdtrainers. Daarin heeft Slot zijn spelprincipes tot in detail toegelicht. In combinatie met een uitleg over hoe hij dat in de voorbereiding heeft opgebouwd richting zijn ploeg. Dat verhaal sluit naadloos aan op dat van Coolen en Stam. Eigenlijk doet Slot op de korte termijn wat zij op de lánge termijn willen faciliteren: voetbal spelen waar De Kuip enthousiast van wordt. Slot-voetbal als nieuwe norm voor de jeugd. Zodat dit bij de volgende trainer nog steeds zichtbaar is als het nieuwe Feyenoord-voetbal. Coolen en Stam willen een structuur neerleggen waardoor dit niet meer afhankelijk is van een individu dat een sleutelpositie bezet. ‘Dit is niet de visie van Koen Stam of Rini Coolen’, aldus Coolen. ‘Dit is gewoon de visie van Feyenoord. Dat is hoe een organisatie succesvol kan zijn. Met een gezamenlijke rode draad.’
'Zodra je heel helder hebt hoe je straks in De Kuip wil spelen, wordt het voor alle andere afdelingen ook helder wat dit voor hen betekent'
Stam vult aan: ‘Zodra je heel helder hebt hoe je straks in De Kuip wil spelen, wordt het voor alle andere afdelingen ook helder wat dit voor hen betekent. Dat is de kracht van wat er afgelopen zomer is gebeurd. Hoe wil je druk zetten? Hoe wil je opbouwen? Hoe wil je komen tot het creëren van kansen? Door de antwoorden op die vragen tot in detail te beschrijven, wordt voor iedereen duidelijk wat dit voor zijn rol betekent. Want je weet wat het eindplaatje is. De kaders zijn duidelijk en houvast helpt iedereen.’
Dat betekent niet dat de nieuwe visie in steen is gebeiteld. Medewerkers worden uitgenodigd mee te denken. In de dagelijkse praktijk wordt bijgestuurd, benadrukt Coolen. ‘Ik zie deze visie als een levend document, waaraan alle coaches en andere medewerkers van de voetbaltak blijvend kunnen bijdragen. Met wat er nu ligt, met dank aan heel veel mensen binnen de club, schetsen we de kaders die passen bij het hedendaagse topvoetbal en bij dat wat Feyenoord wil laten zien.’
VISIE
Geroutineerd loodsen Coolen en Stam ons door de presentatie met die kaders die ze afgelopen zomer al zestig keer hebben laten zien. Dat verhaal is opgebouwd als een piramide. Bovenaan staat de missie van Feyenoord. Daaruit blijkt dat het ambitieniveau voor de komende jaren serieus is.
• Opnieuw landskampioen worden met Feyenoord 1.
• Een uitdager worden van de Europese top.
• Het beste opleidingsprogramma hebben van Europa.
• Waarde creëren op het veld.
• Onze A-selectie voor 50 procent uit zelfopgeleide spelers laten bestaan in het seizoen 2026.
Het recente oefenduel met Atlético Madrid geldt daarbij intern als voorbeeld. Feyenoord wil niet dat internationale topclubs naar De Kuip komen met het idee dat het gemakkelijk gaat worden. De frustraties bij Atlético na de 2-1 nederlaag waren daarom een bevestiging. Dat het mogelijk is de top uit te dagen met voetbal op de hoogste intensiteit. In 2026 hoopt Feyenoord dat dit gebeurt met meer dan de drie zelfopgeleide spelers (Justin Bijlow, Tyrell Malacia en Orkun Kökcü) die deze keer werden opgesteld.
Na deze missie volgt in de piramide de visie op voetbal. Die is uitgewerkt in spelintenties en spelprincipes, gekoppeld aan zones op het veld waarin tijdens het verdedigen, aanvallen en omschakelen bepaald gedrag wordt verwacht. Die spelintenties en spelprincipes, die lijken op de wijze waarop Slot nu het eerste elftal van Feyenoord laat voetballen, moeten talenten kunnen dromen aan het eind van de opleiding. Voor jeugdtrainers is het daarom de taak die in iedere oefenvorm te laten terugkomen.
'De beste dingen moet je pikken van de absolute top. Wij hebben een analyse gemaakt van het hedendaagse topvoetbal en dat geprojecteerd op Feyenoord'
Om dit mogelijk te maken, staan al deze uitgangspunten voor de speelwijze tot in detail uitgewerkt. Over het druk zetten op de helft van de tegenstander valt bijvoorbeeld te lezen: ‘Wij dwingen de tegenpartij in eerste instantie naar de zijkanten (as dichthouden, geen bal door je rug) om ze vervolgens uit te nodigen om de bal naar de as te spelen. Hier willen wij de bal veroveren om vervolgens direct een mogelijkheid te creëren om te scoren. In het druk zetten zijn wij balgeoriënteerd. Dat betekent dat iedere speler positie kiest ten opzichte van de bal én zijn medespelers (zone) waarbij de ruimtes zo klein mogelijk gemaakt worden (overtal creëren rondom de bal). Druk zetten gebeurt altijd in sprint, net zo lang totdat wij de bal veroverd hebben.’
Zelfs de verschillende situaties waarin het aantrekkelijk is druk te zetten, staan keurig uitgewerkt in een opsomming:
• De bal is lang onderweg, waardoor de speler die de bal ontvangt weinig tijd en ruimte heeft om een keuze te maken.
• De speler die de bal ontvangt staat gesloten.
• De speler die de bal ontvangt krijgt een stuiterbal, waardoor hij tijd nodig heeft om de bal te controleren en minder tijd heeft om een keuze te maken.
• De speler die de bal ontvangt is een zwakke schakel bij de tegenstander.
Met animaties zijn verschillende manieren gevisualiseerd waarop dit spelprincipe kan worden uitgevoerd. Daarin hebben spelers en trainers veel vrijheid om te variëren. Om creatieve kruisbestuiving op gang te brengen, werken alle elftallen in een week aan hetzelfde thema. ‘Wij leven niet van zaterdag tot zaterdag’, duidt Stam. ‘De wedstrijd is bij ons een middel om spelers te ontwikkelen. Onze week loopt van donderdag tot en met dinsdag, want woensdag is de vrije dag. In die week staat steeds hetzelfde thema centraal.’
Elk elftal gaat dan op trainingen specifiek daarmee aan de slag. Zoals dit ook centraal staat in overleggen tussen trainers. Zelfs op de televisies op Varkenoord worden toepasselijke beelden getoond. Daarop schieten afwisselend jeugdelftallen van Feyenoord en internationale topteams voorbij die succesvol het thema van die week uitvoeren. Als bijvoorbeeld de opbouw op de eigen helft centraal staat, gaan in de groepsapp van de trainers beelden rond van Shakhtar Donetsk en Manchester City.
'Uiteindelijk gaat het erom dat we spelers opleiden die comfortabel zijn om dit te doen op het allerhoogste niveau'
Stam benadrukt dat Feyenoord sowieso niet heeft geprobeerd het wiel zelf opnieuw uit te vinden: ‘De beste dingen moet je pikken van de absolute top. Wij hebben een analyse gemaakt van het hedendaagse topvoetbal en dat geprojecteerd op Feyenoord. Daar komen onze spelintenties en spelprincipes uit voort. Die moeten we iedere training en wedstrijd ten uitvoer brengen. Dat gaat vast een keer mis en dan verliezen we een wedstrijd. Uiteindelijk gaat het erom dat we spelers opleiden die comfortabel zijn om dit te doen op het allerhoogste niveau.’
Na deze visie op voetbal volgt in de piramide de visie op spelers. Daar komen per positie profielen met basistaken uit voort. Die zijn leidend voor de scouting en opleiding. Het huidige eerste elftal van Feyenoord is daarvoor de benchmark. Dat wordt stapsgewijs naar beneden uitgewerkt. Stel dat Malacia in De Kuip elke wedstrijd meer dan twaalf kilometer loopt, dan proberen Coolen en Stam een antwoord te vinden op de vraag wat dat betekent voor de linksback van Onder-21, Onder-18 en ga zo maar door. Zoals ook wordt gekeken naar de positionele invulling van die positie. ‘Wij kunnen geen backs meer opleiden die alleen maar op de backpositie kunnen spelen’, legt Stam uit. ‘Wij willen backs opleiden die net als Malacia op het middenveld kunnen spelen. Of zelfs hoog tussen de linies. Omdat dit straks ook in De Kuip wordt gevraagd.’
Het visiedocument probeert zo een concreet antwoord te formuleren op de vraag wat een Feyenoord-speler is. Bovenaan staat: het spel begrijpen en eigen keuzes kunnen maken. Trainers worden aangemoedigd spelers te bevragen, zelf te laten nadenken en in continu veranderende wedstrijdsituaties te brengen om oplossingen te gaan zoeken. Feyenoord gelooft niet in het pamperen van talent, leggen Coolen en Stam uit. Ze geven het hypothetische voorbeeld van een buitenspeler uit de jeugd die consequent de kantjes eraf loopt in het defensieve werk. Door zijn individuele klasse helpt hij jeugdtrainers desondanks om wedstrijden te winnen. De nieuwe kaders moeten ervoor zorgen dat dit soort gedrag niet meer wordt geaccepteerd. ‘Want dan ga je het uiteindelijk niet redden in Feyenoord 1. Daar zullen de coaches zeggen dat ze zulke spelers niet nodig hebben’, benadrukt Coolen. ‘Misschien kwam je daar vroeger nog mee weg, tegenwoordig kan dat niet meer. Je kan niets meer laten lopen.’
SCHOOLVOORBEELD
Intrinsieke motivatie is een ander sleutelbegrip dat terugkeert. Daarbij helpt het dat met Robin van Persie een schoolvoorbeeld van dat concept bij de club rondloopt. In zijn beginperiode bij Arsenal vroeg de huidige specialistentrainer aan zijn ploeggenoot Sol Campbell hoe het was tegen hem te spelen. De Engelse mandekker legde uit dat dit gemakkelijk was, omdat Van Persie destijds alleen maar in zijn voeten aangespeeld wilde worden. Campbell kon steeds Van Persie én de bal zien. Die conversatie was voor de topscorer aller tijden van Oranje een startsein anders te gaan lopen. Weg van de bal en in de rug van zijn directe tegenstander. Dat was de sleutel voor zijn latere productiviteit. Een spectaculaire ontwikkeling die startte vanuit de linkspoot zelf, in plaats van een trainer die hem dat opdroeg.
Feyenoord probeert structuren vorm te geven om dergelijk gedrag bij talenten te stimuleren. Voor een nummer 10 is bijvoorbeeld een basistaak diepgaan zonder bal. Coolen: ‘Een speler uit de Onder-15 kan daarop minimaal 50 punten scoren, wat staat voor 0. Maximaal kan de speler 60 scoren, wat staat voor 10 in die leeftijdscategorie, maar tegelijkertijd aangeeft dat er nog een weg te gaan is richting 100. Om dus uiteindelijk de groeimindset te waarborgen.’
Feyenoord zoekt naar meerdere manieren om ontwikkeling en potentie objectief vast te leggen. In de presentatie wordt bijvoorbeeld gesproken over cognitieve testen van Brainsfirst, dat ook diensten verleent aan de opleidingen van AZ en PSV. Dat bedrijf meet bij jeugdspelers aandachtsnelheid, snelheid van informatievoorziening en werkgeheugencapaciteit, omdat deze breinfactoren een samenhang vertonen met de kans om profvoetballer te worden. Feyenoord werkt daarnaast aan het ontwikkelen van fysieke parameters en action type (een middel om persoonlijke drijfveren en handelingsvoorkeuren in een model te vatten) per positie. Dat wordt meegenomen in de beoordeling van individuele spelers. Een cognitieve test is een hulpmiddel, maar uiteindelijk gaat het erom of een speler in staat is op het veld de juiste keuzes te maken.
Stam: ‘Er zijn inderdaad mensen die cognitief heel goed zijn, maar gewoon niet kunnen voetballen. Dus zien wij het vooral als een belangrijk hulpmiddel. Maar mijn eigen ervaring is, en dat blijkt ook uit onderzoeken, dat alle spelers die op de deur kloppen van internationaal topniveau hier heel goed op scoren. Daar zaten geen spelers bij die cognitief heel zwak zijn.’
Coolen: ‘Dit heeft ook niets te maken met schoolcapaciteiten. Deze test gaat puur om het verwerken en verwerven van informatie. Aangezien voetbal steeds sneller en complexer wordt, is dat heel belangrijk.’
In hoeverre vrezen jullie voor het risico dat met deze gedetailleerde spelersprofielen te eenzijdig wordt opgeleid en gescout?
Stam: ‘Daarom doen we nog verder onderzoek naar de objectieve data. Wellicht zijn er op internationaal topniveau toch uitzonderingen die fysiek en technisch dusdanig onderscheidend zijn dat zij hun cognitieve zwakheden kunnen compenseren. Dat zou voor ons interessante informatie zijn.’
In jullie spelersprofielen zoeken jullie naar een nummer 10 als Guus Til. Waarbij de nadruk ligt op het maken van loopacties, creëren van kansen en druk zetten. Kevin De Bruyne is een heel ander type op die plek. Komt hij de opleiding nog in?
Coolen: ‘Die creëert kansen op een andere manier die bij het spel van Feyenoord zouden passen. Het is niet zo dat door de naam van een speler een kruis gaat als hij minder scoort op specifieke vaardigheden. Het gaat erom dat je als nummer 10 van Feyenoord uitblinkt in druk zetten, kansen creëert en doelpunten maakt. Hoe je dat doet, kun je op verschillende manieren invullen.’
BRUG BOUWEN
Een ander focuspunt bij Feyenoord is het optimaliseren van de sprong van bovenbouw naar het eerste elftal. In dit laatste stadium is een groot risico op spelers die tussen wal en schip vallen. Bijvoorbeeld doordat ze nauwelijks wedstrijden spelen of hun individuele ontwikkeling nauwelijks wordt gemonitord omdat ze voor verschillende elftallen actief zijn en niemand zich écht verantwoordelijk voelt. Coolen spreekt over ‘een brug bouwen’. Zodat minder talent verloren gaat in dit laatste cruciale stadium. Hij put daarbij inspiratie uit Fred Rutten, met wie hij samenwerkte bij FC Twente en Al-Shabab. Rutten oogstte bij diverse clubs lof met zijn vermogen talent te ontwikkelen bij het eerste elftal. Coolen gooit bij Feyenoord in zijn geest verschillende vraagstukken op tafel over de laatste fase van de opleiding. ‘Wanneer gaan ze door? Wat is dan hun individuele programma? Hoeveel wedstrijden spelen ze? Wat is hun ontwikkelingsplan? Met dat soort vragen ben ik mijn hele carrière bezig geweest, vanuit verschillende rollen.’
Met vaste overlegmomenten en speciale trainingsgroepen voor toptalenten hoopt Feyenoord dit proces beter te faciliteren. De persoonlijke ontwikkelplannen spelen daarin een belangrijke rol. Wanneer een jeugdspeler gaat meetrainen bij het eerste elftal, zijn Slot en zijn assistenten op de hoogte van zijn ontwikkelplan. Daar kunnen ze dan aan refereren om dit extra te stimuleren. Bovendien komen zij zo niet voor negatieve verrassingen te staan, doordat ze vooraf al weten op welke onderdelen een jonge voetballer nog tekortschiet. Toen Stam onlangs de trainerskamer binnenliep, zag hij de doorgestroomde Lennard Hartjes en Antoni Milambo bezig met het kijken van beelden. Samen met coaches van het eerste elftal. Dat is het ideaalbeeld. Dat ontwikkeling niet stopt zodra een speler zijn eerste stappen in De Kuip zet. Vanuit dezelfde gedachte wordt wekelijks besproken aan welk team voetballers beschikbaar worden gesteld. ‘Voor de individuele ontwikkeling is het beter te spelen in Feyenoord Onder-18 in plaats van op de bank te zitten bij Feyenoord Onder-21. Dat vraagt om maatwerk’, zegt Coolen.
SPANNINGSVELD
Met Feyenoord Onder-21 is het elftal genoemd waarbij de nieuwe koers zorgt voor een spanningsveld. De Rotterdammers willen dolgraag met het beloftenelftal richting de Keuken Kampioen Divisie. Gegeven die ambitie is het pijnlijk dat het team van Sipke Hulshoff vier van de eerste vijf wedstrijden verloor en stijf onderaan stond. ‘We zitten daar niet in de ideale situatie’, erkent Coolen, die vorig jaar met Stam als zijn rechterhand deze ploeg nog onder zijn hoede had. ‘Het is wel uit te leggen, maar die argumenten mogen nooit gebruikt worden als excuus.’
'Rotterdam is een geweldige kweekvijver. Dus het niveau van onze lichtingen moet gewoon omhoog'
Coolen weet uit ervaring hoe ingewikkeld het werken voor Hulshoff is. Slot heeft vanwege zijn krappe selectie veel spelers nodig bij het eerste. Dat is precies de doorstroming die Feyenoord beoogt, maar het gevolg is wel dat Hulshoff zijn groep zelden bij elkaar heeft in de samenstelling waarin hij wedstrijden speelt. Zoals het voor de uitslagen ook niet bevorderlijk is dat enkele tieners vervroegd zijn doorgeschoven. Toch benadrukt Coolen dat de resultaten beter moeten. Allereerst in de tweede seizoenshelft, maar vooral op de lange termijn. ‘Rotterdam is een geweldige kweekvijver. Dus het niveau van onze lichtingen moet gewoon omhoog’, stelt Stam.
Hoe en wanneer gaat de supporter resultaat zien van deze veranderingen?
Coolen: ‘Het resultaat ga je niet direct zien. De kinderen die het hele programma gaan doorlopen, spelen hier nog niet eens. Maar de fan ziet natuurlijk wel Arne Slot die bij het eerste elftal met die visie werkt. Daar wordt die speelstijl, met veel dominantie en hoge druk, wekelijks in de praktijk gebracht.’
Stam: ‘Wat je wél ziet als je naar Varkenoord kijkt – of het nu de vrouwen-, beloftenploeg of de Onder-14 is: los van het resultaat zijn het altijd de spelintenties en spelprincipes die worden nagestreefd. Dat proces zie je al.’
Feyenoord zet nu met het eerste elftal stappen vooruit. Bij Ajax is de laatste jaren het niveau gestegen door te investeren in kwaliteitsspelers. De sprong voor jeugdvoetballers naar het eerste wordt dan lastiger. Is dat een risico voor Feyenoord?
Coolen: ‘Je móét gewoon mee als opleiding. Richting het niveau waar het eerste elftal naartoe gaat. Anders wordt het gat steeds groter. Ten opzichte van Ajax zijn wij veel meer verplicht om op te leiden. Omdat wij minder makkelijk kunnen kopen.’
'Ik geloof er écht heilig in dat met dit topsportprogramma een opgeleide speler van Feyenoord straks een streepje voor heeft op een gescoute speler'
Stam: ‘Ik geloof er écht heilig in dat met dit topsportprogramma een opgeleide speler van Feyenoord straks een streepje voor heeft op een gescoute speler van Feyenoord. Doordat het basisniveau dat hier is opgedaan hoger is dan bij Molde waar we nu kopen. Als jij wordt opgeleid door dit programma, dan ben je écht een versterking voor het eerste elftal. Breedteaankopen moeten niet meer nodig zijn. Het resultaat moet zijn dat we alleen nog directe versterkingen van buiten halen voor het geval dat we op die positie toevallig in die lichting niemand beschikbaar hebben.’
Is dat realistisch?
Stam: ‘Ik geloof heilig in opleiden. Als je de juiste spelers in huis haalt – niet diegenen die nu de besten zijn, maar die met de beste potentie – en ze het juiste programma biedt, dan ben ik ervan overtuigd dat dit resultaat gaat hebben.’
Coolen: ‘Het gaat ook om het bieden van kansen. Die situatie hebben wij hier. Dat het perspectief aanwezig is om door te breken, want wij kunnen geen spelers kopen van vijftien miljoen. Dan gaan ze echt wel boven komen drijven.’
'Jongens moeten het gevoel krijgen dat ze hier willen zijn, omdat ze hier de beste versie van zichzelf kunnen worden'
Vrezen jullie geen situaties zoals met Joshua Zirkzee? Dat jullie investeren in talent met jullie programma en ze daarna op zestienjarige leeftijd overstappen naar het buitenland. Dat is de afgelopen jaren vaak gebeurd bij Feyenoord.
Stam: ‘Zodra wij kunnen aantonen dat wij het beste programma hebben, dan kunnen we richting dit soort spelers inzichtelijk maken waar ze nu staan en wat we willen verbeteren om hen over een paar jaar op het hoogste niveau te krijgen. Dan zegt zo’n jongen toch ook wat sneller: Weet je wat? Ik blijf lekker hier. Dan worden er straks nog steeds tien gevraagd, maar blijven er acht. Bied je geen goed programma, dan vertrekken acht van de tien. Jongens moeten het gevoel krijgen dat ze hier willen zijn, omdat ze hier de beste versie van zichzelf kunnen worden.’
Verkeerde topic denk ik, maar prima verhaal. Lijkt me een uitstekend uitgangspunt voor de toekomst van Feyenoord. Maar nu moet je wel zorgen dat de visie wordt vertaald naar beter opleiden. Bij sommige jeugdtrainers en scouts vraag ik me af of ze wel goed genoeg zijn voor het beoogde niveau.
Het is wel Slot die deze ommekeer teweeg brengt in de hele organisatie. Hij houdt zich veel meer bezig met de hele club daarom zitten 'zijn' mensen als Pusic, Stam en Hulshoff nu op die posities.
Die ommekeer is vorig jaar al begonnen toen Slot er nog niet was door bepaalde mensen aan te gaan stellen. Slot en 'zijn' mensen zijn de volgende stap waarbij mensen zijn aangetrokken die in die nieuwe visie passen. Dat Slot er echt bizar goed in lijkt te passen zorgt er wel voor dat die ommekeer in een stroomversnelling is geraakt.
Overigens gaan er echt nog wel een aantal jaren nodig zijn voordat die ommekeer definitief is doorgezet. Hopelijk kunnen we die stappen ook blijven maken.
+1/-0 Schrijver
20-10-2021 15:13:35
Willykment
Fan van Feyenoord
Vak: -
Forumreacties: 4.442
Reg.: 30 januari 2014
Favoriete opstelling: 4-3-3
open/sluit de onderstaande quote:Marc Acardipane schreef op 20 oktober 2021 om 14:32:
open/sluit de onderstaande quote:Willykment schreef op 20 oktober 2021 om 13:11:
open/sluit de onderstaande quote:Marc Acardipane schreef op 20 oktober 2021 om 12:34:
open/sluit de onderstaande quote:In dat relaas gaat het al snel over Arne Slot. In de week van dit interview heeft de Feyenoord-oefenmeester op trainingscomplex 1908 een presentatie gegeven aan alle jeugdtrainers. Daarin heeft Slot zijn spelprincipes tot in detail toegelicht. In combinatie met een uitleg over hoe hij dat in de voorbereiding heeft opgebouwd richting zijn ploeg. Dat verhaal sluit naadloos aan op dat van Coolen en Stam. Eigenlijk doet Slot op de korte termijn wat zij op de lánge termijn willen faciliteren: voetbal spelen waar De Kuip enthousiast van wordt. Slot-voetbal als nieuwe norm voor de jeugd. Zodat dit bij de volgende trainer nog steeds zichtbaar is als het nieuwe Feyenoord-voetbal. Coolen en Stam willen een structuur neerleggen waardoor dit niet meer afhankelijk is van een individu dat een sleutelpositie bezet. ‘Dit is niet de visie van Koen Stam of Rini Coolen’, aldus Coolen. ‘Dit is gewoon de visie van Feyenoord. Dat is hoe een organisatie succesvol kan zijn. Met een gezamenlijke rode draad.’
'Zodra je heel helder hebt hoe je straks in De Kuip wil spelen, wordt het voor alle andere afdelingen ook helder wat dit voor hen betekent'
Stam vult aan: ‘Zodra je heel helder hebt hoe je straks in De Kuip wil spelen, wordt het voor alle andere afdelingen ook helder wat dit voor hen betekent. Dat is de kracht van wat er afgelopen zomer is gebeurd. Hoe wil je druk zetten? Hoe wil je opbouwen? Hoe wil je komen tot het creëren van kansen? Door de antwoorden op die vragen tot in detail te beschrijven, wordt voor iedereen duidelijk wat dit voor zijn rol betekent. Want je weet wat het eindplaatje is. De kaders zijn duidelijk en houvast helpt iedereen.’
Dat betekent niet dat de nieuwe visie in steen is gebeiteld. Medewerkers worden uitgenodigd mee te denken. In de dagelijkse praktijk wordt bijgestuurd, benadrukt Coolen. ‘Ik zie deze visie als een levend document, waaraan alle coaches en andere medewerkers van de voetbaltak blijvend kunnen bijdragen. Met wat er nu ligt, met dank aan heel veel mensen binnen de club, schetsen we de kaders die passen bij het hedendaagse topvoetbal en bij dat wat Feyenoord wil laten zien.’
VISIE
Geroutineerd loodsen Coolen en Stam ons door de presentatie met die kaders die ze afgelopen zomer al zestig keer hebben laten zien. Dat verhaal is opgebouwd als een piramide. Bovenaan staat de missie van Feyenoord. Daaruit blijkt dat het ambitieniveau voor de komende jaren serieus is.
• Opnieuw landskampioen worden met Feyenoord 1.
• Een uitdager worden van de Europese top.
• Het beste opleidingsprogramma hebben van Europa.
• Waarde creëren op het veld.
• Onze A-selectie voor 50 procent uit zelfopgeleide spelers laten bestaan in het seizoen 2026.
Het recente oefenduel met Atlético Madrid geldt daarbij intern als voorbeeld. Feyenoord wil niet dat internationale topclubs naar De Kuip komen met het idee dat het gemakkelijk gaat worden. De frustraties bij Atlético na de 2-1 nederlaag waren daarom een bevestiging. Dat het mogelijk is de top uit te dagen met voetbal op de hoogste intensiteit. In 2026 hoopt Feyenoord dat dit gebeurt met meer dan de drie zelfopgeleide spelers (Justin Bijlow, Tyrell Malacia en Orkun Kökcü) die deze keer werden opgesteld.
Na deze missie volgt in de piramide de visie op voetbal. Die is uitgewerkt in spelintenties en spelprincipes, gekoppeld aan zones op het veld waarin tijdens het verdedigen, aanvallen en omschakelen bepaald gedrag wordt verwacht. Die spelintenties en spelprincipes, die lijken op de wijze waarop Slot nu het eerste elftal van Feyenoord laat voetballen, moeten talenten kunnen dromen aan het eind van de opleiding. Voor jeugdtrainers is het daarom de taak die in iedere oefenvorm te laten terugkomen.
'De beste dingen moet je pikken van de absolute top. Wij hebben een analyse gemaakt van het hedendaagse topvoetbal en dat geprojecteerd op Feyenoord'
Om dit mogelijk te maken, staan al deze uitgangspunten voor de speelwijze tot in detail uitgewerkt. Over het druk zetten op de helft van de tegenstander valt bijvoorbeeld te lezen: ‘Wij dwingen de tegenpartij in eerste instantie naar de zijkanten (as dichthouden, geen bal door je rug) om ze vervolgens uit te nodigen om de bal naar de as te spelen. Hier willen wij de bal veroveren om vervolgens direct een mogelijkheid te creëren om te scoren. In het druk zetten zijn wij balgeoriënteerd. Dat betekent dat iedere speler positie kiest ten opzichte van de bal én zijn medespelers (zone) waarbij de ruimtes zo klein mogelijk gemaakt worden (overtal creëren rondom de bal). Druk zetten gebeurt altijd in sprint, net zo lang totdat wij de bal veroverd hebben.’
Zelfs de verschillende situaties waarin het aantrekkelijk is druk te zetten, staan keurig uitgewerkt in een opsomming:
• De bal is lang onderweg, waardoor de speler die de bal ontvangt weinig tijd en ruimte heeft om een keuze te maken.
• De speler die de bal ontvangt staat gesloten.
• De speler die de bal ontvangt krijgt een stuiterbal, waardoor hij tijd nodig heeft om de bal te controleren en minder tijd heeft om een keuze te maken.
• De speler die de bal ontvangt is een zwakke schakel bij de tegenstander.
Met animaties zijn verschillende manieren gevisualiseerd waarop dit spelprincipe kan worden uitgevoerd. Daarin hebben spelers en trainers veel vrijheid om te variëren. Om creatieve kruisbestuiving op gang te brengen, werken alle elftallen in een week aan hetzelfde thema. ‘Wij leven niet van zaterdag tot zaterdag’, duidt Stam. ‘De wedstrijd is bij ons een middel om spelers te ontwikkelen. Onze week loopt van donderdag tot en met dinsdag, want woensdag is de vrije dag. In die week staat steeds hetzelfde thema centraal.’
Elk elftal gaat dan op trainingen specifiek daarmee aan de slag. Zoals dit ook centraal staat in overleggen tussen trainers. Zelfs op de televisies op Varkenoord worden toepasselijke beelden getoond. Daarop schieten afwisselend jeugdelftallen van Feyenoord en internationale topteams voorbij die succesvol het thema van die week uitvoeren. Als bijvoorbeeld de opbouw op de eigen helft centraal staat, gaan in de groepsapp van de trainers beelden rond van Shakhtar Donetsk en Manchester City.
'Uiteindelijk gaat het erom dat we spelers opleiden die comfortabel zijn om dit te doen op het allerhoogste niveau'
Stam benadrukt dat Feyenoord sowieso niet heeft geprobeerd het wiel zelf opnieuw uit te vinden: ‘De beste dingen moet je pikken van de absolute top. Wij hebben een analyse gemaakt van het hedendaagse topvoetbal en dat geprojecteerd op Feyenoord. Daar komen onze spelintenties en spelprincipes uit voort. Die moeten we iedere training en wedstrijd ten uitvoer brengen. Dat gaat vast een keer mis en dan verliezen we een wedstrijd. Uiteindelijk gaat het erom dat we spelers opleiden die comfortabel zijn om dit te doen op het allerhoogste niveau.’
Na deze visie op voetbal volgt in de piramide de visie op spelers. Daar komen per positie profielen met basistaken uit voort. Die zijn leidend voor de scouting en opleiding. Het huidige eerste elftal van Feyenoord is daarvoor de benchmark. Dat wordt stapsgewijs naar beneden uitgewerkt. Stel dat Malacia in De Kuip elke wedstrijd meer dan twaalf kilometer loopt, dan proberen Coolen en Stam een antwoord te vinden op de vraag wat dat betekent voor de linksback van Onder-21, Onder-18 en ga zo maar door. Zoals ook wordt gekeken naar de positionele invulling van die positie. ‘Wij kunnen geen backs meer opleiden die alleen maar op de backpositie kunnen spelen’, legt Stam uit. ‘Wij willen backs opleiden die net als Malacia op het middenveld kunnen spelen. Of zelfs hoog tussen de linies. Omdat dit straks ook in De Kuip wordt gevraagd.’
Het visiedocument probeert zo een concreet antwoord te formuleren op de vraag wat een Feyenoord-speler is. Bovenaan staat: het spel begrijpen en eigen keuzes kunnen maken. Trainers worden aangemoedigd spelers te bevragen, zelf te laten nadenken en in continu veranderende wedstrijdsituaties te brengen om oplossingen te gaan zoeken. Feyenoord gelooft niet in het pamperen van talent, leggen Coolen en Stam uit. Ze geven het hypothetische voorbeeld van een buitenspeler uit de jeugd die consequent de kantjes eraf loopt in het defensieve werk. Door zijn individuele klasse helpt hij jeugdtrainers desondanks om wedstrijden te winnen. De nieuwe kaders moeten ervoor zorgen dat dit soort gedrag niet meer wordt geaccepteerd. ‘Want dan ga je het uiteindelijk niet redden in Feyenoord 1. Daar zullen de coaches zeggen dat ze zulke spelers niet nodig hebben’, benadrukt Coolen. ‘Misschien kwam je daar vroeger nog mee weg, tegenwoordig kan dat niet meer. Je kan niets meer laten lopen.’
SCHOOLVOORBEELD
Intrinsieke motivatie is een ander sleutelbegrip dat terugkeert. Daarbij helpt het dat met Robin van Persie een schoolvoorbeeld van dat concept bij de club rondloopt. In zijn beginperiode bij Arsenal vroeg de huidige specialistentrainer aan zijn ploeggenoot Sol Campbell hoe het was tegen hem te spelen. De Engelse mandekker legde uit dat dit gemakkelijk was, omdat Van Persie destijds alleen maar in zijn voeten aangespeeld wilde worden. Campbell kon steeds Van Persie én de bal zien. Die conversatie was voor de topscorer aller tijden van Oranje een startsein anders te gaan lopen. Weg van de bal en in de rug van zijn directe tegenstander. Dat was de sleutel voor zijn latere productiviteit. Een spectaculaire ontwikkeling die startte vanuit de linkspoot zelf, in plaats van een trainer die hem dat opdroeg.
Feyenoord probeert structuren vorm te geven om dergelijk gedrag bij talenten te stimuleren. Voor een nummer 10 is bijvoorbeeld een basistaak diepgaan zonder bal. Coolen: ‘Een speler uit de Onder-15 kan daarop minimaal 50 punten scoren, wat staat voor 0. Maximaal kan de speler 60 scoren, wat staat voor 10 in die leeftijdscategorie, maar tegelijkertijd aangeeft dat er nog een weg te gaan is richting 100. Om dus uiteindelijk de groeimindset te waarborgen.’
Feyenoord zoekt naar meerdere manieren om ontwikkeling en potentie objectief vast te leggen. In de presentatie wordt bijvoorbeeld gesproken over cognitieve testen van Brainsfirst, dat ook diensten verleent aan de opleidingen van AZ en PSV. Dat bedrijf meet bij jeugdspelers aandachtsnelheid, snelheid van informatievoorziening en werkgeheugencapaciteit, omdat deze breinfactoren een samenhang vertonen met de kans om profvoetballer te worden. Feyenoord werkt daarnaast aan het ontwikkelen van fysieke parameters en action type (een middel om persoonlijke drijfveren en handelingsvoorkeuren in een model te vatten) per positie. Dat wordt meegenomen in de beoordeling van individuele spelers. Een cognitieve test is een hulpmiddel, maar uiteindelijk gaat het erom of een speler in staat is op het veld de juiste keuzes te maken.
Stam: ‘Er zijn inderdaad mensen die cognitief heel goed zijn, maar gewoon niet kunnen voetballen. Dus zien wij het vooral als een belangrijk hulpmiddel. Maar mijn eigen ervaring is, en dat blijkt ook uit onderzoeken, dat alle spelers die op de deur kloppen van internationaal topniveau hier heel goed op scoren. Daar zaten geen spelers bij die cognitief heel zwak zijn.’
Coolen: ‘Dit heeft ook niets te maken met schoolcapaciteiten. Deze test gaat puur om het verwerken en verwerven van informatie. Aangezien voetbal steeds sneller en complexer wordt, is dat heel belangrijk.’
In hoeverre vrezen jullie voor het risico dat met deze gedetailleerde spelersprofielen te eenzijdig wordt opgeleid en gescout?
Stam: ‘Daarom doen we nog verder onderzoek naar de objectieve data. Wellicht zijn er op internationaal topniveau toch uitzonderingen die fysiek en technisch dusdanig onderscheidend zijn dat zij hun cognitieve zwakheden kunnen compenseren. Dat zou voor ons interessante informatie zijn.’
In jullie spelersprofielen zoeken jullie naar een nummer 10 als Guus Til. Waarbij de nadruk ligt op het maken van loopacties, creëren van kansen en druk zetten. Kevin De Bruyne is een heel ander type op die plek. Komt hij de opleiding nog in?
Coolen: ‘Die creëert kansen op een andere manier die bij het spel van Feyenoord zouden passen. Het is niet zo dat door de naam van een speler een kruis gaat als hij minder scoort op specifieke vaardigheden. Het gaat erom dat je als nummer 10 van Feyenoord uitblinkt in druk zetten, kansen creëert en doelpunten maakt. Hoe je dat doet, kun je op verschillende manieren invullen.’
BRUG BOUWEN
Een ander focuspunt bij Feyenoord is het optimaliseren van de sprong van bovenbouw naar het eerste elftal. In dit laatste stadium is een groot risico op spelers die tussen wal en schip vallen. Bijvoorbeeld doordat ze nauwelijks wedstrijden spelen of hun individuele ontwikkeling nauwelijks wordt gemonitord omdat ze voor verschillende elftallen actief zijn en niemand zich écht verantwoordelijk voelt. Coolen spreekt over ‘een brug bouwen’. Zodat minder talent verloren gaat in dit laatste cruciale stadium. Hij put daarbij inspiratie uit Fred Rutten, met wie hij samenwerkte bij FC Twente en Al-Shabab. Rutten oogstte bij diverse clubs lof met zijn vermogen talent te ontwikkelen bij het eerste elftal. Coolen gooit bij Feyenoord in zijn geest verschillende vraagstukken op tafel over de laatste fase van de opleiding. ‘Wanneer gaan ze door? Wat is dan hun individuele programma? Hoeveel wedstrijden spelen ze? Wat is hun ontwikkelingsplan? Met dat soort vragen ben ik mijn hele carrière bezig geweest, vanuit verschillende rollen.’
Met vaste overlegmomenten en speciale trainingsgroepen voor toptalenten hoopt Feyenoord dit proces beter te faciliteren. De persoonlijke ontwikkelplannen spelen daarin een belangrijke rol. Wanneer een jeugdspeler gaat meetrainen bij het eerste elftal, zijn Slot en zijn assistenten op de hoogte van zijn ontwikkelplan. Daar kunnen ze dan aan refereren om dit extra te stimuleren. Bovendien komen zij zo niet voor negatieve verrassingen te staan, doordat ze vooraf al weten op welke onderdelen een jonge voetballer nog tekortschiet. Toen Stam onlangs de trainerskamer binnenliep, zag hij de doorgestroomde Lennard Hartjes en Antoni Milambo bezig met het kijken van beelden. Samen met coaches van het eerste elftal. Dat is het ideaalbeeld. Dat ontwikkeling niet stopt zodra een speler zijn eerste stappen in De Kuip zet. Vanuit dezelfde gedachte wordt wekelijks besproken aan welk team voetballers beschikbaar worden gesteld. ‘Voor de individuele ontwikkeling is het beter te spelen in Feyenoord Onder-18 in plaats van op de bank te zitten bij Feyenoord Onder-21. Dat vraagt om maatwerk’, zegt Coolen.
SPANNINGSVELD
Met Feyenoord Onder-21 is het elftal genoemd waarbij de nieuwe koers zorgt voor een spanningsveld. De Rotterdammers willen dolgraag met het beloftenelftal richting de Keuken Kampioen Divisie. Gegeven die ambitie is het pijnlijk dat het team van Sipke Hulshoff vier van de eerste vijf wedstrijden verloor en stijf onderaan stond. ‘We zitten daar niet in de ideale situatie’, erkent Coolen, die vorig jaar met Stam als zijn rechterhand deze ploeg nog onder zijn hoede had. ‘Het is wel uit te leggen, maar die argumenten mogen nooit gebruikt worden als excuus.’
'Rotterdam is een geweldige kweekvijver. Dus het niveau van onze lichtingen moet gewoon omhoog'
Coolen weet uit ervaring hoe ingewikkeld het werken voor Hulshoff is. Slot heeft vanwege zijn krappe selectie veel spelers nodig bij het eerste. Dat is precies de doorstroming die Feyenoord beoogt, maar het gevolg is wel dat Hulshoff zijn groep zelden bij elkaar heeft in de samenstelling waarin hij wedstrijden speelt. Zoals het voor de uitslagen ook niet bevorderlijk is dat enkele tieners vervroegd zijn doorgeschoven. Toch benadrukt Coolen dat de resultaten beter moeten. Allereerst in de tweede seizoenshelft, maar vooral op de lange termijn. ‘Rotterdam is een geweldige kweekvijver. Dus het niveau van onze lichtingen moet gewoon omhoog’, stelt Stam.
Hoe en wanneer gaat de supporter resultaat zien van deze veranderingen?
Coolen: ‘Het resultaat ga je niet direct zien. De kinderen die het hele programma gaan doorlopen, spelen hier nog niet eens. Maar de fan ziet natuurlijk wel Arne Slot die bij het eerste elftal met die visie werkt. Daar wordt die speelstijl, met veel dominantie en hoge druk, wekelijks in de praktijk gebracht.’
Stam: ‘Wat je wél ziet als je naar Varkenoord kijkt – of het nu de vrouwen-, beloftenploeg of de Onder-14 is: los van het resultaat zijn het altijd de spelintenties en spelprincipes die worden nagestreefd. Dat proces zie je al.’
Feyenoord zet nu met het eerste elftal stappen vooruit. Bij Ajax is de laatste jaren het niveau gestegen door te investeren in kwaliteitsspelers. De sprong voor jeugdvoetballers naar het eerste wordt dan lastiger. Is dat een risico voor Feyenoord?
Coolen: ‘Je móét gewoon mee als opleiding. Richting het niveau waar het eerste elftal naartoe gaat. Anders wordt het gat steeds groter. Ten opzichte van Ajax zijn wij veel meer verplicht om op te leiden. Omdat wij minder makkelijk kunnen kopen.’
'Ik geloof er écht heilig in dat met dit topsportprogramma een opgeleide speler van Feyenoord straks een streepje voor heeft op een gescoute speler'
Stam: ‘Ik geloof er écht heilig in dat met dit topsportprogramma een opgeleide speler van Feyenoord straks een streepje voor heeft op een gescoute speler van Feyenoord. Doordat het basisniveau dat hier is opgedaan hoger is dan bij Molde waar we nu kopen. Als jij wordt opgeleid door dit programma, dan ben je écht een versterking voor het eerste elftal. Breedteaankopen moeten niet meer nodig zijn. Het resultaat moet zijn dat we alleen nog directe versterkingen van buiten halen voor het geval dat we op die positie toevallig in die lichting niemand beschikbaar hebben.’
Is dat realistisch?
Stam: ‘Ik geloof heilig in opleiden. Als je de juiste spelers in huis haalt – niet diegenen die nu de besten zijn, maar die met de beste potentie – en ze het juiste programma biedt, dan ben ik ervan overtuigd dat dit resultaat gaat hebben.’
Coolen: ‘Het gaat ook om het bieden van kansen. Die situatie hebben wij hier. Dat het perspectief aanwezig is om door te breken, want wij kunnen geen spelers kopen van vijftien miljoen. Dan gaan ze echt wel boven komen drijven.’
'Jongens moeten het gevoel krijgen dat ze hier willen zijn, omdat ze hier de beste versie van zichzelf kunnen worden'
Vrezen jullie geen situaties zoals met Joshua Zirkzee? Dat jullie investeren in talent met jullie programma en ze daarna op zestienjarige leeftijd overstappen naar het buitenland. Dat is de afgelopen jaren vaak gebeurd bij Feyenoord.
Stam: ‘Zodra wij kunnen aantonen dat wij het beste programma hebben, dan kunnen we richting dit soort spelers inzichtelijk maken waar ze nu staan en wat we willen verbeteren om hen over een paar jaar op het hoogste niveau te krijgen. Dan zegt zo’n jongen toch ook wat sneller: Weet je wat? Ik blijf lekker hier. Dan worden er straks nog steeds tien gevraagd, maar blijven er acht. Bied je geen goed programma, dan vertrekken acht van de tien. Jongens moeten het gevoel krijgen dat ze hier willen zijn, omdat ze hier de beste versie van zichzelf kunnen worden.’
Verkeerde topic denk ik, maar prima verhaal. Lijkt me een uitstekend uitgangspunt voor de toekomst van Feyenoord. Maar nu moet je wel zorgen dat de visie wordt vertaald naar beter opleiden. Bij sommige jeugdtrainers en scouts vraag ik me af of ze wel goed genoeg zijn voor het beoogde niveau.
Het is wel Slot die deze ommekeer teweeg brengt in de hele organisatie. Hij houdt zich veel meer bezig met de hele club daarom zitten 'zijn' mensen als Pusic, Stam en Hulshoff nu op die posities.
Vooral door Arnesen in gang gezet (ook degene die ervoor heeft gezorgd dat de organisatie en de visie is doorgelicht) en zoals Noud terecht zegt wordt het nu versneld door de komst van Slot (die past in die visie van Arnesen -en Feyenoord).
+1/-0 Schrijver
20-10-2021 21:37:11
Marc Acardipane
Fan van Feyenoord
Vak: -
Forumreacties: 10.434
Reg.: 9 oktober 2019
Favoriete opstelling: 4-3-3
Klopt dat het onder Advocaat al was ingezet, maar dat Slot zich een half jaar heeft kunnen voorbereiden scheelt ook weinig trainers krijgen die tijd dus Eenhoorn bedankt hehe..
+1/-0 Schrijver
20-10-2021 22:03:46
Uit: Lommel
Vak: -
Forumreacties: 3.479
Reg.: 26 juli 2005
Favoriete opstelling: geen
Niet uit het oog verliezen : de voetbalwetten. Een daarvan luidt " Je moet ook overwinningen neerzetten ". Goede bedoelingen zonder resultaat slaat op je terug.
+1/-0 Schrijver
20-10-2021 22:41:38
Marc Acardipane
Fan van Feyenoord
Vak: -
Forumreacties: 10.434
Reg.: 9 oktober 2019
Favoriete opstelling: 4-3-3
open/sluit de onderstaande quote:arrow1 schreef op 20 oktober 2021 om 22:03:
Niet uit het oog verliezen : de voetbalwetten. Een daarvan luidt " Je moet ook overwinningen neerzetten ". Goede bedoelingen zonder resultaat slaat op je terug.
Slot kan er weinig aan doen als ze verdedigend blunders maken de spelopvatting en positiespel is aldoor goed de uitvoering moet beter.
+1/-0 Schrijver
20-10-2021 23:09:48
Geen lid meer
open/sluit de onderstaande quote:Marc Acardipane schreef op 20 oktober 2021 om 22:41:
open/sluit de onderstaande quote:arrow1 schreef op 20 oktober 2021 om 22:03:
Niet uit het oog verliezen : de voetbalwetten. Een daarvan luidt " Je moet ook overwinningen neerzetten ". Goede bedoelingen zonder resultaat slaat op je terug.
Slot kan er weinig aan doen als ze verdedigend blunders maken de spelopvatting en positiespel is aldoor goed de uitvoering moet beter.
Het verschil met Stam is dat Slot ze niet steeds meer volpropt met opdrachten die ze niet kunnen uitvoeren, omdat ze deze kwaliteiten niet hebben.
Slot houdt het heel simpel en vanuit daar gaat die stap voor stap de diepte.
Fouten die gemaakt worden, worden deels gemaakt door de te smalle selectie.
Er is te weinig concurrentie en daarnaast kan Slot te weinig rouleren.
Daardoor is het spel nu ook (veel) minder en lopen sommige spelers al op hun laatste benen soms.
Dan wordt het spel ook voorspelbaarder en waar de goal eerst net wel viel, valt die nu net niet of juist wel aan de verkeerde kant.
Dit is iets waar we doorheen moeten en het traject zal echt een 5 jaren plan moeten worden, waarin je steeds stappen maakt.
Of Slot daarin 5 jaar onze trainer is, dat is nu lastig te zeggen, maar ik denk dat hij Feyenoord wel echt heel dichtbij psv en 020 kan brengen indien er voldoende inkomsten komen en we kunnen aanvullen in plaats van vervangen.
+1/-0 Schrijver
21-10-2021 00:23:32
Marc Acardipane
Fan van Feyenoord
Vak: -
Forumreacties: 10.434
Reg.: 9 oktober 2019
Favoriete opstelling: 4-3-3
open/sluit de onderstaande quote:Kuijt007 schreef op 20 oktober 2021 om 23:09:
open/sluit de onderstaande quote:Marc Acardipane schreef op 20 oktober 2021 om 22:41:
open/sluit de onderstaande quote:arrow1 schreef op 20 oktober 2021 om 22:03:
Niet uit het oog verliezen : de voetbalwetten. Een daarvan luidt " Je moet ook overwinningen neerzetten ". Goede bedoelingen zonder resultaat slaat op je terug.
Slot kan er weinig aan doen als ze verdedigend blunders maken de spelopvatting en positiespel is aldoor goed de uitvoering moet beter.
Het verschil met Stam is dat Slot ze niet steeds meer volpropt met opdrachten die ze niet kunnen uitvoeren, omdat ze deze kwaliteiten niet hebben.
Slot houdt het heel simpel en vanuit daar gaat die stap voor stap de diepte.
Fouten die gemaakt worden, worden deels gemaakt door de te smalle selectie.
Er is te weinig concurrentie en daarnaast kan Slot te weinig rouleren.
Daardoor is het spel nu ook (veel) minder en lopen sommige spelers al op hun laatste benen soms.
Dan wordt het spel ook voorspelbaarder en waar de goal eerst net wel viel, valt die nu net niet of juist wel aan de verkeerde kant.
Dit is iets waar we doorheen moeten en het traject zal echt een 5 jaren plan moeten worden, waarin je steeds stappen maakt.
Of Slot daarin 5 jaar onze trainer is, dat is nu lastig te zeggen, maar ik denk dat hij Feyenoord wel echt heel dichtbij psv en 020 kan brengen indien er voldoende inkomsten komen en we kunnen aanvullen in plaats van vervangen.
Zeker het zijn ook de details die het verschil maken, Stam had opzich wel gelijk met zijn spelopvatting maar had niet de goede spelers. De manier van voetballen nu is goed, maar je moet wel 100% geven elke keer.
+1/-0 Schrijver
21-10-2021 14:30:01
Bestlander
Fan van Feyenoord
Derde plaats Feyenoord.Supporters.nl VoVo Eredivisie 2021/2022
Geen lid meer
Het is mooi om de spelers te zien spelen en dat ze 100 % gaven.
Het nadeel is dat het 100% inzet kost en de manier van spelen vergt veel kracht van de spelers, terwijl de selectie zo smal is.
Dus wisselen met een gelijkwaardige speler zit er niet in, daar hebben wij last aan.
Hopelijk is er volgend seizoen mogelijk wat spelers erbij te halen zodat steeds meer plaatsen dubbel bezet zijn.
+1/-0 Schrijver
04-11-2021 23:26:10
Marc Acardipane
Fan van Feyenoord
Vak: -
Forumreacties: 10.434
Reg.: 9 oktober 2019
Favoriete opstelling: 4-3-3
Ben zo blij met Slot hoop dat hij nog jaren bij Feyenoord blijft.
+1/-0 Schrijver
04-11-2021 23:31:58
Vak: -
Forumreacties: 1.310
Reg.: 28 juli 2015
Favoriete opstelling: 4-3-3
Wat een luxe. Na 4 wedstrijden 10 punten en bijna zeker overwinteren.
+1/-0 Schrijver
05-11-2021 00:29:08
Marc Acardipane
Fan van Feyenoord
Vak: -
Forumreacties: 10.434
Reg.: 9 oktober 2019
Favoriete opstelling: 4-3-3
open/sluit de onderstaande quote:kees592 schreef op 04 november 2021 om 23:31:
Wat een luxe. Na 4 wedstrijden 10 punten en bijna zeker overwinteren.
In een sterke poule.
+1/-0 Schrijver
06-11-2021 01:17:56
Marc Acardipane
Fan van Feyenoord
Vak: -
Forumreacties: 10.434
Reg.: 9 oktober 2019
Favoriete opstelling: 4-3-3
Gezien zijn record in de 'toppers' verwacht ik een vrij makkelijke partij tegen AZ.
+1/-0 Schrijver
11-11-2021 22:58:09
Marc Acardipane
Fan van Feyenoord
Vak: -
Forumreacties: 10.434
Reg.: 9 oktober 2019
Favoriete opstelling: 4-3-3
Succestrainer én oud-NAC’er keert bij Bier en Ballen even terug in Breda
http://www.google.com%2Flink' target='_blank'>https://www.bndestem.nl/breda/succestrainer-en-oud-nacer-keert-bij-bier-en-ballen-even-terug-in-breda~a1e9373c/?referrer=https%3A%2F%2Fhttp://www.google.com%2Flinklink
+1/-0 Schrijver
22-11-2021 17:28:21
willem van Hanegem
Fan van Feyenoord
Uit: Leidschendam
Vak: Geen Seizoen Club Card
Forumreacties: 51.746
Reg.: 5 januari 2003
Favoriete opstelling: geen
Ach Valentijn oppert weer was. Als ten Hag vertrekt moet 020 Slot halen......die laat Feyenoord never gaan, zie eerder contractverlenging aankomen
+1/-0 Schrijver
22-11-2021 17:30:31
Uit: hier zijn mening
Vak: -
Forumreacties: 5.078
Reg.: 1 januari 2006
Favoriete opstelling: 4-3-3
Gaat niet gebeuren. Is contractueel vastgelegd.
+2/-0 Schrijver
22-11-2021 17:36:21
Driessen moet weer wat aandacht hebben. Moe van die kerel met zijn gezwam.
+2/-0 Schrijver
23-11-2021 11:40:11
Marc Acardipane
Fan van Feyenoord
Vak: -
Forumreacties: 10.434
Reg.: 9 oktober 2019
Favoriete opstelling: 4-3-3
Als Slot zo graag naar ajax had gewild was hij wel iets langer bij AZ gebleven todat Ten Hag vertrekt. Arnesen had een duidelijk plan en Feyenoord is gewoon een grotere uitdaging als ajax.
+1/-0 Schrijver
23-11-2021 16:32:17
Uit: Lommel
Vak: -
Forumreacties: 3.479
Reg.: 26 juli 2005
Favoriete opstelling: geen
Slot had bij Ajax niets kunnen doen. Daar is een totaal andere bedrijfscultuur. Slot is de man van de uitdaging en het " vormen ". Elders moet je precies in het plaatje passen. De nadruk op " eigen visie " en een doel voor ogen hebbenn is heel belangrijk voor een club en zeker voor een selectie die de weg wat kwijt is. Ongeacht de uiteindelike uitkomst zit de verdienste van Slot in de positieve mood die nu in de selectie heerst en het gevoel dat er een lijn is van A naar B richting C.
+1/-0 Feyenoord Forum » Algemeen Feyenoord Forum » Arne Slot