COLUMN: Mijn leven met Feyenoord (2)

Beste Feyenoord-vrienden,

Feyenoord won dus in de jaren vijftig nog geen enkele prijs, maar de toen nog zeer geduchte plaatselijke concurrent Sparta wèl. Dat werd in 1959 landskampioen door in de daartoe allesbeslissende wedstrijd in de residentieloze hoofdstad DWS met 0-4 te verslaan. Daarmee sleepte de oudste BVO van Nederland zijn zesde landstitel in de wacht en nam het dus een voorsprong op Feyenoord, dat nog steeds op vijf titels bleef steken. Ook wonnen de Spangenaren in 1958 de beker, een kunststukje dat zij in 1962 en 1966 nog een keer zouden herhalen. In het begin van het seizoen 1959-1960 vond de meest beruchte derby uit de voetbalhistoriografie tussen de stedelijke concurrenten in De Kuip plaats, waarbij de buitengewoon arrogante Mokumse scheidsrechter Leo Horn op de valreep een lachwekkende penalty cadeau gaf aan Sparta, welke door strafschopspecialist Tinus Bosselaar feilloos en snoeihard in de voor hem linker- en voor doelman Eddy PG rechterkruising werd geschoten. Dat gaf onder meer aanleiding tot een geweldige vechtpartij op de tribunes tussen de supporters van beide rivalen. Verder was Horn gedurende drie jaar niet meer welkom in De Kuip. Zou Horn die dubieuze stafschop niet hebben gegeven, dan was Feyenoord aan het eind van dat seizoen landskampioen geweest. Nu eindigden Ajax en Feyenoord met een gelijk aantal punten aan de finish en aangezien destijds het doelsaldo nog niet meetelde moest er een kampioenswedstrijd worden gespeeld. Die werd in het Olympisch Stadion gespeeld, te gek voor woorden natuurlijk, en ondanks dat Feyenoord bij de rust nog met 0-1 voor stond via een strafschop van Reinier (“Beertje”) Kreijermaat, won Ajax die wedstrijd met 5-1. Naar verluidt omdat de Feyenoorders er in het tweede bedrijf niets meer aan deden uit protest vanwege het feit dat hun trainer Jiri Sobotka na dat seizoen letterlijk het veld diende te ruimen, hetgeen de spelers uitgerekend in de rust van die beslissingswedtijd zouden hebben moeten vernemen. Dat pikten zij dus niet en geloofden het verder wel. Althans, dat was een veel gehoord verhaal. Waar of niet waar, het verschil tussen beide helften was gigantisch, dus er moet wat in de rust gebeurd zijn. Het contrast gaf in ieder geval rijkelijk voedsel tot de wildste speculaties.

Maar hoe dan ook, Sobotka bleef toch nog een seizoen en werd toen wél landskampioen met Feyenoord. En het jaar erop lukte dat onder leiding van diens opvolger Jaap van der Leck dus opnieuw en dat was dan meteen de enige keer in de clubgeschiedenis dat Feyenoord twee keer achter elkaar kampioen werd.
In die jaren zestig ging Feyenoord het qua spelopvatting over een andere boeg gooien. Het technische voetbal werd voor een substantieel deel ingeruild voor steviger spel. Dat proces vond zijn climax in 1968, toen naast Rinus Israël de Spartaan Theo Laseroms, bijgenaamd Theo de Tank, voor het hart van de verdediging werd gehaald. Er werd toen gegrapt dat wanneer je eindelijk “IJzeren Rinus” voorbij zou zijn je ook nog Theo de Tank moest zien te passeren. Normaliter onbegonnen werk en dat bleek naderhand ook in optima forma, want vanaf toen werkte Feyenoord zich in no time toe naar de absolute wereldtop. Met een combinatie van betonvoetbal en een verzameling spelers van wereldklasse.

In die jaren zestig stond ik met mijn toenmalige vriend en vaste Feyenoord-maatje altijd voor één piek (= één Nederlandse gulden, nu nog geen halve Euro waard) op de staantribune van vak G. Aan de korte zuidzijde van De Kuip. We groeiden beiden op in het religieus-humanistische Apostolisch Genootschap, hetgeen destijds nog een door een Apostolaat (een soort van mini-pausdom) strak en naar binnen gericht geleid soort van sekte was met zo’n 30.000 volgelingen in Nederland. Het in 1946 opgerichte ApGen was wel voortgesproten uit de zogenaamde joods-christelijke traditie maar hield er toch uitzonderlijke opvattingen op na over het maranatha (= de wederkomst des Heren) die niet spoorden met de communis opinio van de reguliere christelijke kerken en zelfs niet met de sinds 1834 vanuit Schotland gestarte en uiteindelijk mondiale Apostolische beweging en haar vele scheuringen en afscheidingen. In het ApGen waren het geloof in een Goddelijk buitenaards opperwezen en in een hiernamaals opgedoekt. Alle heil moest van het mensdom zelf komen en wel in het hier en nu en dus niet aan Gene Zijde.

Mijn toenmalige vriend stapte er al in 1970 uit en ik in 1978, waarna ik een volledige vrijdenker werd. Sindsdien is het ApGen een almaar vrijzinniger en qua ledental sterk ineengeschrompeld maar nog steeds steenrijk clubje geworden dat wellicht eens zal fuseren met het Humanistisch Verbond of iets vergelijkbaars. Maar in onze jonge tijd waren er op zondag nog twee diensten en werd de middagdienst van 16.00 uur naar 17.00 uur verschoven om de voetballiefhebbers onder de leden de ruimte te bieden om de wedstrijden in de stadions gewoon tot het einde te kunnen blijven bijwonen. Vanaf de energiecrisis in 1973 vervielen de middagdiensten helemaal.

Tja, ik groeide dus in een min of meer surrealistische omgeving op en dat heeft me in de amoureuze beginfase van mijn leven ook danig parten gespeeld. Maar ik heb er reeds op jonge leeftijd voor mijzelf wel op afdoende wijze mee kunnen afrekenen en de daarmee tijdelijk verstoorde familieverhoudingen voor lief genomen.

Feyenoord had in 1965 voor het eerst in de clubgeschiedenis de “dubbel” gewonnen, maar moest daarna wat de landstitel betreft voor drie jaar het initiatief weer nolens volens aan Ajax laten, dat in die periode het voetbalwonderkind JC uit Betondorp in zijn gelederen had kunnen opnemen.

Op 29 juli 1968 werd ik ook als dienstplichtige ingelijfd bij de Koninklijke Luchtmacht en daar kwam voor mij de toenmalige enorme rivaliteit tussen Ajacieden en Feyenoorders wel heel dichtbij. Je deelde zelfs je bed in de slaapzalen met dat van generatiegenoten die óf voor Feyenoord óf voor Ajax waren. De beide klassieker leefden door het hele land, van Roodeschool tot Sint Anna ter Muiden en van De Koog tot Vaals. Dit in tegenstelling tot PSV, dat voornamelijk slechts een regionale aanhang genoot. In onze “vlucht” (een synoniem bij de Luchtmacht voor peloton) had behoudens een enkele Brabander het niemand over de Zwartrokken uit Eindhoven. Die waren min of meer bij toeval in 1963 kampioen geworden en daarna zou dat pas weer in 1975 gebeuren, nadat de toenmalige grote elektronische suikeroom vele miljoenen in de Eindhovense selectie ging investeren. Één van de eerste grote spelers die daardoor aan onze neus voorbij ging(en) was de boomlange en veel te jong overleden Jan van Beveren. De absolute glorietijd van Feyenoord zou echter voordien nog plaatsvinden met in een tijdvak van vijf jaren (1969-1974) het winnen van drie landstitels, één KNVB-beker, twee Europacups en de Wereldbeker. Een ongekende succesperiode waarna een zekere geest van gemakzucht en zelfgenoegzaamheid “vaardig” werd over het clubbestuur met alle gevolgen van dien. Met de opkomst van PSV dat in de jaren zeventig drie keer de landstitel, twee keer de beker en één keer de UEFA-Cup greep begon juist de eerste periode van (zes) broodmagere jaren bij Feyenoord.

Wordt vervolgd.

ForLife en ForEver
Rood-wit-zwart
Feyenoord-hart