COLUMN: Het Cruijff-Gullit-jaar, al weer veertig jaar geleden

Beste Feyenoord-vrienden,

ESPN besteedde er een special aan en naar mijn mening volkomen terecht. Het Cruijff-Gullitjaar dan wel Cruijff-Gullitseizoen 1983-1984. Feyenoord was in 1974 voor het laatst landskampioen geworden. Destijds wel als onderdeel van een glorieuze “double”, want dat jaar won Feyenoord ook zijn eerste UEFA-Cup en had met het winnen van die prijs weer een primeur erbij. Naast die van de Europacup I (thans Champions League geheten) ook de Wereldbeker, de hoogst te winnen prijs in de wereld voor clubteams.

Na 1974 ging het snel bergafwaarts met de club, zowel nationaal als internationaal. De enige trofee welke Feyenoord in het decennium gelegen tussen dat glorieuze jaar 1974 en het Orwelliaanse jaar 1984 won was de beker in 1980. Overigens wél ten koste van Ajax dus dat was op zich absolute top. Die finale werd gefloten door mijn zeer betreurde vriend Charles Corver, overleden aan de gevreesde ziekte op 10 november 1980 en ooit uitgeroepen tot “scheidsrechter van de (twintigste) eeuw”. Feyenoord won destijds overtuigend met 3-1.

Het was dus heel erg logisch dat ons dierbare Feyenoord en zijn indrukwekkende aanhang door heel het land heen hunkerde naar die twaalfde te winnen landstitel. En het bijzondere aan het toenmalige elftal was dat er de twee beste Nederlandse voetballers aller tijden in verenigd waren, te weten Johan Cruijff en Ruud Gullit. Het jaar ervóór zat Feyenoord al heel dicht bij de titel, maar toen kopte het AD uiteindelijk dat Feyenoord de kampioen van de topwedstrijden was en Ajax die van de regelmaat. Tja, en dan weet je het wel, dan wordt de meest regelmatig presterende ploeg kampioen.

We waren nét niet goed genoeg om de titel te grijpen, ondanks dat we bijvoorbeeld met twee vingers in de neus PSV in het toenmalige stadion met die merkwaardige mattenkloppers als lichtmasten, gelegen tussen Frederik- en Mathildelaan, met 1-3 klop gaven. En toen viel ons het grote geluk ten deel dat het Ajax-bestuur zo onhandig was om hun grootste clubheld te vernederen door hem in 1983 geen nieuw contract aan te bieden waarbij hij – gezien zijn grote verdiensten voor die club - bij wijze van spreken zelf zijn jaargage zou mogen invullen. Terwijl hij in de herfst van zijn actieve voetballoopbaan nog maar weer eens twee keer achter elkaar de landstitel voor de club uit de residentieloze hoofdstad had binnen gesleept.

Cruijff was daar – volkomen terecht – des duivels over en tekende uit rancune nog een jaar bij de aartsrivaal in Rotterdam-Zuid. Feyenoord had daarmee een opmerkelijke mix van wereldspelers, topspelers en middenklassers onder contract, dat het jaar ervóór dus net niet goed genoeg was voor de titel, maar dat met de onschatbare toegevoegde waarde van Neerlands beste voetballer aller tijden, ook al was die inmiddels 36 jaar oud, wél sterk genoeg was geworden voor een serieuze gooi naar de kampioensschaal. En aldus geschiedde, ondanks het eerst nog zo zware maar wel enigszins geflatteerde debacle in het Olympisch Stadion (8-2).

Toen op 6 mei 1984 de titel tegen de Tilburgse tricolores was binnen gehaald (0-5 zege voor Feyenoord) kwam er een liedje uit waarin het kampioenschap na tien jaar wachten werd bezongen en waarbij niet langer gezeurd of getreurd hoefde te worden. Het was helaas niet een negatief record, die tien jaar, want na de titel van 1999 moest zelfs maar liefst 18 jaar op de volgende hoofprijs worden gewacht. Maar die lange tijd werd toen wel onderbroken met die fantastische UEFA-Cup op 8 mei 2002 en in die lange onderbreking zou Feyenoord ook in 2008 onder hoofdcoach Van Marwijk de beker winnen en in 2016 onder Giovanni van Bronckhorst.

Door Ajacieden en andere niet-Feyenoorders werd wel eens geroepen dat Feyenoord die titel van 1984 dus aan de Ajacied Cruijff had te danken, maar dan herinner ik hen er fijntjes aan dat Ajax in 1982 kampioen werd mede dankzij Feyenoord-icoon Wim Jansen en dan is het meteen wel klaar met de sneeren.

Bovendien speelden naast Cruijff en Gullit dus nog een aantal klasbakken in dat kampioenselftal zoals Michel van de Korput, Ivan Nielsen, Joop Hiele, Benny Wijnstekers, Peter Houtman, Sjaak Troost en Henk Duut. Om tactische redenen werd absolute topspeler en linker vleugelaanvaller Pierre Vermeulen naderhand zelfs op de bank gezet om Stanley Brard in te zetten ter ondersteuning van de toch ietwat sleetse Johan Cruijff, die de zware tol der jaren echter nog zodanig met zijn wereldklasse kon compenseren dat hij nét dat laatste zetje aan de ploeg gaf welk het een seizoen eerder nog node miste om toen al de titel in de wacht te slepen.

In mijn bescheiden privé home of history van onze club heb ik nog een volle archiefdoos met krantenartikelen van dat roemruchte Cruijff-Gullit jaar. Voorlopig bewaar ik dat naast andere interessante documenten zoals de eerste dag-enveloppen van de EC I en Wereldbeker 1970 (destijds uitgegeven door de Apeldoornse stadspost) voor mijn kleindochter (5 jaar) die door haar vader meteen na haar geboorte lid werd gemaakt van Feyenoord Kameraadjes.

Tegen de tijd dat zij achttien jaar is kan zij dan zelf beslissen wat ze ermee doet. De collectie ligt op een zeer veilige plaats buiten de deur opgeborgen, anders zou ik het hier niet eens vermelden vanuit preventieve overwegingen. En de echte liefhebbers zullen zelf ook vaak de nodige attributen hebben bewaard.

Ik wens u allen een goed, gezond en gelukkig 2024 toe met hopelijk toch nog een prijs voor ons dierbare Feyenoord.

ForLife en ForEver
Rood-wit-zwart
Feyenoord-hart